Претрага

Упит dcterms_subject_txt:forme i intenziteti degradacije

3182 items

  • Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji

    Bojan Dimitrijević, Radmila Gaćina, Bogoljub Vučković (2023)
    U ovom preglednom radu dat je istorijski pregled razvoja površinske eksploatacije lignita na teritoriji Srbije, uz kratak osvrt na geološki nastanak i kvalitet i rezerve uglja, kao i mogućnosti korišćenja za dalju upotrebu. Kolubarski, Kostolački i Kovinski ugljeni baseni lignita u Srbiji, ne računajući Kosovsko-Metohijski i Drenički u sastavu AP Kosovo i Metohija po Rezoluciji 1244 UN, su ležišta najrasprostranjenijeg uglja - lignita u Srbiji koji se eksploatiše od druge polovine 20. veka na velikom broju površinskih kopova ...
    površinska eksploatacija ugalja, lignit, Kolubara, Kostolac, Srbija

  • Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima

    Dejan R. Stevanović (2015-05-29)
    Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...
    površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.
    ... rezultat je optimalan, i algoritam se zaustavlja. 4.11.3. Formulacija modela linearnog programiranja 4.11.3.1. LP funkcija cilja Matematički model se postavlja u formi problema minimalizacije, sa ciljem da se da se minimalizuju veze između blokova. Minimizovati (4.26) gde je: i – indeks bloka rude ...
    ... je optimalan, i algoritam se zaustavlja. 4.11.3. Formulacija modela linearnog programiranja 4,11.3.1. LP funkcija cilja Matematicki model se postavlja u formi problema minimalizacije, sa ciljem da se da se minimalizuju veze izmedu blokova. Minimizovati >. y “iM (4.26) ij gde je: i - indeks bloka ...
    ... korespondira sa snažnim razvojem informatičke podrške, koja predstavlja neophodnu infrastrukturu ove metode. Trenutno intenzitet upotrebe MCS, se rapidno povećava, čime se MCS nameće kao poželjan i često prioritetan metod za procenu uticaja neizvesnosti, odnosno procenu izloženosti riziku (M.A. Usable, 1998) ...

  • Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima

    Dejan R. Stevanović (2015-05-29)
    Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...
    površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.
    ... rezultat je optimalan, i algoritam se zaustavlja. 4.11.3. Formulacija modela linearnog programiranja 4.11.3.1. LP funkcija cilja Matematički model se postavlja u formi problema minimalizacije, sa ciljem da se da se minimalizuju veze između blokova. Minimizovati (4.26) gde je: i – indeks bloka rude ...
    ... je optimalan, i algoritam se zaustavlja. 4.11.3. Formulacija modela linearnog programiranja 4,11.3.1. LP funkcija cilja Matematicki model se postavlja u formi problema minimalizacije, sa ciljem da se da se minimalizuju veze izmedu blokova. Minimizovati >. y “iM (4.26) ij gde je: i - indeks bloka ...
    ... korespondira sa snažnim razvojem informatičke podrške, koja predstavlja neophodnu infrastrukturu ove metode. Trenutno intenzitet upotrebe MCS, se rapidno povećava, čime se MCS nameće kao poželjan i često prioritetan metod za procenu uticaja neizvesnosti, odnosno procenu izloženosti riziku (M.A. Usable, 1998) ...

  • Hibridni sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika

    Nikola Lilić, Ranka Stanković, Ivan Obradović (2000)
    Ventilacija rudnika, informacioni sistemi
    ... SimVent-a izdvaja se pet klasa formi: frmOsnovni, frmPrikaz, frmSimul, Graf i Mreza. Navedene klase predstavljaju forme interfejsa za unos, pregled i pretraživanje potrebnih podataka, forme za crtanje linearne šeme ventilacionog sistema, forme za grafički prikaz rezultata kao i forme za komunikaciju sa drugim ...
    ... SimVent-a izdvaja se pet klasa formi: frmOsnovni, frmPrikaz, frmSimul, Graf i Mreza. Navedene klase predstavljaju forme interfejsa za unos, pregled i pretraživanje potrebnih podataka, forme za crtanje linearne šeme ventilacionog sistema, forme za grafički prikaz rezultata kao i forme za komunikaciju sa drugim ...
    ... rezultata kao i za uključivanje korisnika u neku aplikaciju, sa ciljem da se obezbedi odvijanje poslovnog procesa. U okviru korisničkih servisa ResNet-a izdvajaju se četiri klase formi: Osnovni, ZaSimVent, PrikazOtpori i IzveštajResNet. Navedene klase predstavljaju forme interfejsa za unos, pregled i pre ...

  • Dosadašnja saznanja o bijelim boksitima na prostoru Crne Gore

    Mia Jovanović, Slobodan Radusinović, Vladimir Simić (2023)
    bijeli boksit, geološka istraživanja, geologija, geohemija

  • Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)

    Darko M. Božović (2016-09-28)
    Karbonatne sirovine, obzirom na geološku građu Crne Gore predstavljaju jednu od najznačajnijih nemetaličnih mineralnih sirovina. U Crnoj Gori postoje brojna leţišta karbonatnih sirovina (arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena) koja su istraţena ili su u eksploataciji, među kojima rudni reon Bjelopavlića zauzima najznačajnije mjesto.Dosadašnja istraţivanja karbonatnih sirovina na ovom području imala su, međutim, prevashodno uzak istraţivački cilj, utvrđivanje rezervi arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena određenog leţišta, ili preliminarna ispitivanja kvaliteta krečnjaka u njima, sa ...
    karbonatne mineralne sirovine, arhitektonsko - građevinski kamen, tehničko - građevinski kamen, karbonatna punila, rudni reon Bjelopavlića, potencijalnost.
    ... Mineragenija i potencijalnost resursa karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora) - doktorska disertacija 83 ekstraklasti, intraklasti, a pri samom kraju i crni klasti i različite forme mikrokarstne građe sa vadoznim ispunama, koje predstavljaju period oplićavanja i izranjanja dna ...
    ... dio stuba karakterišu manji ritmovi oplićavanja. Međuplimski i nadplimski pojas su sa određenim tipovima stijena, raznim oblicima i formama nastalih isušivanjem, pucanjem, erozijom i redeponovanjem marinskih taloga, a karakteriše ih i pojava crnih breča kao proslojaka ili iskidanih slojeva duţ ...
    ... čestom makrofaunom, prvenstveno hondrodontama i radiolitidima. Najčešća forma koja se sreće u donjem dijelu turona je Chonodrodonta joannae, koja je zastupljena u svim djelovima terena gdje je razvijen ovaj kat, i zahvaljujući njoj mogla je biti utvrđena donja granica turona prema sedimentima ...

  • Savremene tendencije upravljanja mineralnim resursima u svetu i stanje u Republici Srbiji

    Dragan Ignjatović, Vladimir Pavlović (2024)
    Strategija upravljanja mineralnim i drugim geološkim resursima na održivim i holističkim osnovama, služi kao osnova za vladinu politiku vezanu za geološka istraživanja i eksploataciju mineralnih resursa u skladu sa njenim pravnim i regulativnim obavezama. Uspostavljanje Strategije obezbeđuje osnovu za dalji razvoj i ona se realizuje u relevantnim oblastima politike kako bi se postigli postavljeni ciljevi, pri čemu se resursi moraju dobijati i koristiti na održiv način. Strategija treba transparentno da istakne mogućnosti i izazove, stvori preduslove, razjasni uloge i ...
    strategija upravljanja, mineralni resursi, rezerve, rudarstvo, geologija.
    ... antropogenih izvora i podrška razvoju cirkularne privrede, integrisano upravljanje mineralnim i drugim resursima sa stalnom inovacijom procesa, širenje znanja i kontinualno jačanja ključnih kompentencija i sposobnosti kadrova i široka edukacija stanovništva, unapređenje državne i kompanijske kontrole ...
    ... informacionim mogućnostima, pa i mogućnostima koje pružaju veštačka inteligencija, ili sajber kriminal danas je to veoma izraženo. Metalične, nemetalične i energetske mineralne sirovine i hidrotermalna energija i podzemne vode su resursi koje rastući standard života i rastuća populacija zahtevaju u ...
    ... upravljanje proizvodnje, transformacije i korišćenja resursa može obezbediti korisne društvene i ekološke ishode, podstičući pravičnu raspodelu, smanjujući siromaštvo i eliminišući sukobe. Veliki broj zemalja je u skladu sa tekućim kretanjima i tendencijama istraživanja i eksploatacije mineralnih sirovina ...

  • Procena aktivnosti upravljanja održavanjem opreme za dubinsko bušenje nafte i prirodnog gasa

    Iva Filipov (2024)
    Primarni fokus održavanja je sprečavanje zastoja u radu, koji može dovesti do značajnih finansijskih gubitaka. Redovne provere i monitoring performansi opreme omogućavaju pravovremeno otkrivanje problema i smanjenje rizika od havarija. U ovom kontekstu, korišćenje naprednih tehnologija, poput softverskih alata za upravljanje održavanjem, igra značajnu ulogu u optimizaciji procesa. Osim tehničkog održavanja, obuka osoblja o pravilnoj upotrebi opreme i sigurnosnim procedurama je od suštinskog značaja. Efikasna komunikacija između članova tima i jasne smernice za rad doprinose smanjenju rizika i povećanju produktivnosti. Upravljanje održavanjem takođe zahteva analizu troškova, kako bi ...
    održavanje, zastoj, oprema, upravljanje, efikasnost, ekonomičnost
    ... delova isplačnih pumpi i isplačnih glava, povlačenje i sečenje užeta, montažu ušća bušotine i preventerskih sklopova, kao i zamenu kočionih obloga. (2) 14 3.3 Održavanje teških šipki Teške šipke su teške za rukovanje, ali zahtevaju pažljivo odlaganje na skladištu i unutar tornja kako bi se ...
    ... postupaka.(2) Za siguran i trajan rad potrebno je: Skladištenje, postavljanje i zatezanje dleta: 1. Ako je kutija u kojoj Jje isporučeno dleto bila otvorena, prvo Je potrebno proveriti navojni spoj i očistiti ga. 2. Dleto treba podmazati i zaštititi kvalitetnim i čistim mazivom koje je primenjivo ...
    ... prediktivno) i planiranje redovnih pregleda i inspekcija. • Raspored aktivnosti: Uspostavljanje rasporeda održavanja koji minimizuje vreme zastoja i ne ometa operacije bušenja. 1. Evidencija i praćenje • Vođenje evidencije: Dokumentovanje svih aktivnosti održavanja, zamena delova i popravki. Ova ...

  • OER obrazovni sadržaji kao spona između akademskog i preduzetničkog znanja

    Ivan Obradović, Ranka Stanković, Marija Radojičić (2014)
    ... višestruke koristi kako za studente i edukatore tako i za obrazovne institucije. 3. Prednosti OpenedX platforme Kao što je pomenuto u uvodu OER sadržaji mogu biti u različitim formama, međutim najčešća i najpopularnija forma OER sadržaja je elektronski kurs. Za kreiranje i publikovanje OER sadržaja u ...
    ... video, pitanja i testovi. Značajan podsticaj za razvoj OER sadržaja predstavlja razvoj Web 2.0 kao i široka primena YouTube nakon 2006. godine [2],[3]. Samom promenom tehnološkog okruženja dolazi do razvoja različitih resursa za učenje u elektronskoj formi kao i trenda kreiranja i primene otvorenih ...
    ... a, geoinformatike, rudarstva i zaštite životne sredine. Takođe predviđeno je kreiranje obrazovanih sadržaja na više jezika, u više različitih formi, poput teksta, videa, animacija, audio- vizuelnih sadržaja i sl. Podsticanjem razmene znanja između akademskih ustanova i privrednih kompanija dodatno ...

  • Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine

    Bojan Hajdin, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić (2017)
    Obrenovac i okolna naselja su tokom 2014. godine zbog poplava u Srbiji pretpeli veliku materijalnu štetu, a pored brojnih privrednih preduzeća ozbiljno je bio ugrožen i sistem vodosnabdevanja. Izvorište „Vić bare“ za vodosnabdevanje grada u selu Zabrežje, na Savi, u potpunosti je potopljeno, a vodovodna mreža, u pojedinim delovima već veoma stara, dodatno je oštećena. Poslednjih nekoliko decenija kao glavni razlozi za probleme u vodosnabdevanju Obrenovca isticane su nedovoljne rezerve podzemnih voda na izvorištu. Novijim istraživanjima utvrđene su rezerve ...
    ... 78 i 70,90 mnm, i imao približne vrednosti i 2016. godine (69.98 i 70.64 mnm). Tokom septembra, 2014. godine, pet meseci nakon poplave, vodostaj je još uvek bio visok i kretao se između 71,32 i 74,38 mnm. Za približno iste kapacitete crpenja iz bunara pre (2013) i posle (2016) godine i približno ...
    ... srednjih vrednosti) na izvorištu i vodostaja Save (sept. 2013, sept. 2014, i sept. 2016.). (JKP „Vodovod i kanalizacija“, Obre- novac). B. HAJDIN i dr. STANJE I PERSPEKTIVNOST VODOSNABDEVANJA OPŠTINE... TEHNIKA – RUDARSTVO, GEOLOGIJA I METALURGIJA 68 (2017) 5 679 Vodostaj Save u sušnom periodu ...
    ... zane i količine vode koje su zahvatane tokom prolećnih i jesenjih meseci za potrebe vodosnabdevanja grada i okolnih naselja. Slika 4 - Izdašnosti na izvorišti u Zabrežju tokom pro- lećnog i jesenjeg perioda merenja i maksima- lni kapaciteti u periodu 2012-2017. godine. (JKP „Vodovod i kanalizacija“ ...

  • Analiza obrazovnog sistema i kadrovskog potencijala Republike Srbije u oblasti rudarstva i geologije

    Dragan Ignjatović, Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Filip Miletić, Jovana Mitrović (2024)
    Adekvatno postavljen i kontinualno unapređivan sistem obrazovanja predstavlja jasan preduslov za razvoj pojedinca, društva i države u celini. Sistem obrazovanja u Republici Srbiji davno je postavljen, a reforme nisu do kraja sprovedene. Posebno je to izraženo u visokom obrazovanju gde reforma po bolonjskom sistemu nije do kraja sprovedena ili je negativno zloupotrebljena. Trenutno je sistem obrazovanja je pod velikim pritiskom usled oštrih zahteva tržišta rada. U ovom radu je izvršena analiza obrazovnog sistema u oblasti rudarstva i geologije u ...
    obrazovanje, rudarstvo, geologija
    ... 8), u Članu 6. se navodi da Plan i program nastave i učenja trogodišnjeg srednjeg stručnog obrazovanja sadrži 30% opšteg i najmanje 65% stručnog obrazovanja, a plan i program nastave i učenja četvorogodišnjeg stručnog i umetničkog obrazovanja sadrži 40% opšteg i najmanje 55% stručnog, odnosno umetničkog ...
    ... iskustva i mudrosti i sl. Obrazovanje uključuje obrazovne i vaspitne sadržaje. Kroz sistem obrazovanje obezbeđuje se i kulturološka i verska postojanost. Proces obrazovanja u nekom obliku podrazumeva kontinualno učenje ljudi u svim životnim dobima. Eksponencijalni tehnološki razvoj u svetu i brza dinamika ...
    ... nafte i gasa 3. Rukovalacšnasman']a i uređajima za 3 – Tehnička škola, Zrenjanin eksploataciju nafte i gasa Geološki tehničar za geotehniku i - Geološka i hidrometeorološka škola Milutin 4. ; :: 4 . :. hidrogeologiju Milanković, Beograd Geološki tehničar za istraživanje - Geološka i hidrom ...

  • P-T analiza uglja RB Kolubara

    Rada Vitomir (2024)
    Rudarski basen Kolubara predstavlja jedno od najvažnijih ležišta lignita u Republici Srbiji i ključni je faktor u snabdevanju zemlje energijom. Kvalitet uglja iz ovog basena direktno utiče na efikasnost termoelektrana i zadovoljenje energetskih potreba. U ovom radu, opisan je značaj tehničke i elementarne analiza uglja kako bi se utvrdili fizičko-hemijski parametri uglja iz Rudarskog basena Kolubara. U drugom delu rada dat je opis P-T analize uglja i njen značaj za ocenu mogućnosti čišćenja uglja. Takođe, dati su i rezultati ...
    Rudarski basen Kolubara, pliva tona analiza, lignit, kvalitet uglja, energetska efikasnost
    ... singenetski • epigenetskii • iz podine i povlate ugljenog sloja Singenetski mineralni uklopci nastali su za vreme akumulacije biljnog materijala u bazenu i u stadijumu dijageneze treseta. To su uglavnom konkrecije, agregati, bubrežaste i lopataste forme kvarca, opala, pirit, markasita, limonita ...
    ... istraživanja i analize geografskih uslova, kao i saradnja sa lokalnim stanovništvom i relevantnim institucijama, ključni su za uspešno upravljanje resursima i očuvanje prirodnog i društvenog okruženja u regionu. Geografski položaj Rudarskog basena Kolubara je važan i sa ekološkog i sa kultur ...
    ... Konačno meriti uzorak i izračunati sadržaj isparljivih materija prema obrascu I= (M2-M3)100/ M2-M1 gde je: I -sadržaj isparljivih mterija u uzorku, % M1 -težina zdelice i poklopca, g M2 -težina zdelice, poklopca i uzorka pre žarenja, g M3-težina zdelice, poklopca i uzorka posle žarenja, ...

  • Stabilnost kosina u stenskoj masi - savremeni koncepti i metode proračuna

    Zoran Berisavljević, Dušan Berisavljević, Miloš Marjanović (2021)
    Stabilnost kosina
    ... podeljena u Sest poglavija i koncipirana je tako da se, pored teorijskih Znanja, saviadaju i osnovni principi projektovanja u stenskoj masi. U prvom poglaviju se razmatraju naponi, €vrstocéa i deformacije i to sledecim redosledom: tenzor napona i naponsko stanje u stenskoj masi i okolini pukotina, merenje ...
    ... razvijenih disciplina i primenjuje se u sledecim oblastima: kod fundiranja objekata, stabilnosti kosina, izgradnje podzemnih objekata i tunela u gradevinarstvu, kod podzemne i povrsinske eksploatacije u rudarstvu, prilikom istraZivanja i eksploatacije leziSta Evrstin mineralnih sirovina, gasa i nafte, geotermalne ...
    ... loma - évrstoca intaktnih homogenih i kompozitnih uzoraka, diskontinuiteta i stenske mase (kriterijumi loma: Mohr-Coulomb-ov, Hoek-Brown-ov, Barton-Bandis-ov i hiperboli¢ka anvelopa); tenzor deformacije, deformabilnost intaktnih uzoraka i stenske mase; normalna i smicuéa krutost pukotina. U drugom poglaviju ...

  • Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković (2023)
    Rudarstvo je industrija koja se nosi sa različitim vrstama neizvesnosti i rizika zbog svoje prirode i specifičnosti. Neizvesnost u rudarstvu može poticati iz različitih izvora i uticati na različite aspekte rudarskih projekata. Kao jedan od dominantnih faktora, ističe se geološka neizvesnost. Geološka neizvesnost igra ključnu ulogu u rudarstvu i može značajno uticati na procenu resursa i rezervi, planiranje eksploatacije, ekonomsku isplativost i upravljanje rizicima. Ova neizvesnost se ne može eliminisati, ali se uz primenu adekvatnih standarda i zakona može ...
    ... ih analiza, • „Metodologija modeliranja ležišta i procene sadržaja i • „Ocena mogućnosti i načina cksploatacije (srednji i granični sadržaji, i dr). U svetskoj praksi razvijeno je nekoliko sistema za klasifikaciju i kategorizaciju resursa, od kojih su najznačajniji (Emery X., Ortiz J., Rodriguez ...
    ... menja i usklađuje sa internacionalnim standardima i praksom. Međutim, veliki broj ležišta, aktivnih kopova i rudnika u Srbiji, poseduje upravo geološki elaborat u kome je klasifikacija i kategorizacija resursa i rezervi urađena po pravilniku iz 1979. godine. Prema stepenu istraženosti i stepenu ...
    ... razvrstavaju se u bilansne i vanbilansne rezerve. Rezerve čvrstih mineralnih sirovina kategorija C>, Di i D», smatraju se kao potencijalne i ne razvrstavaju se u klase (bilansne i vanbilansne) (Pravilnika o klasifikaciji i kategorizaciji rezervi čvrstih mincralnih sirovina i vođenju evidencije o njima) ...

  • Idejno rešenje zaštite površinskog kopa Zapadni Kostolac od površinskih i podzemnih voda

    Željko Savić (2024)
    Svaki veći površinski kop ima dobro razvijene etaže, pa samim tim i veće površine na koje dospe površinska voda, koju je potrebno prikupiti i dirigovano provesti do odgovarajućih recipijenata, kako ne bi ugrozila eksploataciju otkrivke i uglja.
    odvodnjavanje, kanali, vosabirnici, bunari, ekrani
    ... ka: Osipaonici, Svilajncu, Petrovcu i Žagubici, Velikom Gradištu i Golupcu, Kostolcu, Zabeli i Dubravici. Putnički i teretni saobraćaj između Beograda i Požarevca najčešće je drumski. Slična je situacija u pogledu putničkog i teretnog saobraćaja između Požarevca i drugih značajnijih centara u Srbiji ...
    ... i - sedimenti kvartara (aluvion i terasa) u povlati neogena, – peskovima slabije vodopropusnosti i peskovima sa glinama i alevritima – sedimenti gornjeg ponta (kompleks između prvog i drugog i drugog i trećeg ugljenog sloja u neogenu), – gline sa alevritima i ugalj u okviru gornjeg ponta su slabe ...
    ... stuba iznad II uljenog sloja prikazana Je na slikama 3.19 i 3.20. || Ovodnjenost {u m}) 40 47 00 0 4 04 80 00 4 04 00 00 4 05 00 00 40 51 00 0 4 95 20 00 W E E E K K E E K E T Z S E E I T E H H đ Ć I T I T Ć I I I + ] 40 46 00 0 ~ š Slika 3.19. Ovodnjenost (visina ...

  • Konzervacija miocenskih kičmenjaka sa lokaliteta Riđake (severozapadna Srbija) iz zbirke Prirodnjačkog muzeja u Beogradu

    Nenad Mladenović (2024)
    U radu je opisana geološka građa terena i metode koje se koriste u paleontologiji za izdvajanje, konzervaciju i restauraciju fosilnog materijala sa lokaliteta Riđake kod Šapca. Prikazana je anatomija fosilnih kičmenjaka. U prosejanom sedimentnom materijalu težine od 4kg pronađeno je 10,798 kostiju, uključujući ostatke Pisces (riba) Amphibia (vodozemaca), Reptilia (gmizavaca), Aves (ptica) i Mammalia (sisara).
    geološka građa, konzervacija, restauracija, Riđake, fosili kičmenjaka
    ... oslanjaju na manji broj otkrivenih izdanaka i podatke dobijene bušenjem (Filipović i dr. 1967). Geološka struktura uključuje neogene sedimente, silifikovane i dolomitične krečnjake iz donjeg i srednjeg trijasa, ultrabazite iz Jure, kao i krečnjake i peščare iz krede. Istražna bušenja su otkrila ...
    ... preparisanju fosila iz jurskih i krednih krečnjaka, posebno kada je razlika u mineralizaciji veća. Međutim, nije pogodna za laporovite i gvožđevite stene (Spajić i dr., 1984). 13 Slika 4 - Bunzenova lampa (i ) 10.3 Zamrzavanje i otapanje Metoda zamrzavanja i otapanja koristi princip širenja ...
    ... su radijus i ulna, kao i tibija i fibula, vertikalni i formiraju prav ugao sa proksimalnim delovima. Kičmenica amfibija se sastoji od različitih pršljenova, a kod starijih oblika je prisutna i dobro razvijena horda. Ona se razlikuje od kičmene ribe po jačanju neuralnih lukova i diferencijaciji ...

  • Vodosnabdevanje podzemnim vodama u Srbiji-stanje i perspektive

    Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Petar Dokmanović, Petar Papić, Vesna Ristić-Vakanjac, Bojan Hajdin, Saša Milanović, Dragoljub Bajić (2011)
    ... podzemnih voda (paleozojske formacije, magmatske i metamorfnih stena, >išne naslage jure i krede, kao i dublji i debeli sedimentni kompleksi), ali i naslage veoma bogate podzemnim vodama (mezozojske karbonatne stene, kvartarne aluvijalne i terasne naslage, i neogeni vodonosni sedimenti. Moguće je izdvojiti ...
    ... Panonskog basena, koju čine neogeni i kvartarni sedimenti debljine i do 4500 m. Najznačajnije izdani su subarteske i arteske kvartarne starosti, dubine i do 230 m (Kikinda). Kompleks subarteskih i arteskih izdani u Bačkoj i Banatu se naziva „Osnovni vodonosni kompleks“ (OVK), i iz njega se zahvata više od ...
    ... različitih parametara, i to: glavni katjoni (Na+, K+, Ca2+ i Mg2+), glavni anjoni (Cl-, SO 4 2- i HCO 3 -), i azotove komponente (NH 4 -N, NO 2 -N i NO 3 -N), koji su glavni indikatori poljoprivrednog uticaja na plitke izdani. Gvožđe i mangan su deo programa monitoringa, kao i teški metali Zn, Cu ...

  • Tektonska evolucija istočne periferije timočke eruptivne oblasti

    Stefan Zujić (2024)
    U radu su predstavljeni rezultati proučavanja tektonskih i litostratigrafskih karakteristika istočnog oboda Timočke eruptivne zone. Zaključci o geološkim odnosima u okviru Timočke eruptivne oblasti i susednih geotektonskih jedinica izvedeni su na osnovu podataka prikuljenih tokom terenskih istraživanja i podataka dobijenih iz publikovanih radova. Rezultati rada ukazuju da je teren koji je bio tema ovog istraživanja, u strukturno-tektonskom smislu oblikovan tokom glavnih geodinamičkih događaja u okviru Karpato-balkanskog orogenog luka. Analizom strukturnog sklopa su utvrđeni glavni deformacioni događaji koji su predsavljeni ...
    tektonska evolucija, timočka eruptivna oblast

  • Vodosnabdevanje i održivo upravljanje podzemnim vodnim resursima u Srbiji

    Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Dragoljub Bajić, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Petar Dokmanović, Saša Milanović (2012)
    Slično većini evropskih zemalja, udeo podzemnih voda u javnom vodosnabdevanju u Srbiji je oko 75%. Najveće rezerve su akumulirane u vodonosnim naslagama intergranularne poroznosti neogene i kvartarne starosti, kao i u karstnim izdanima. One su jedini izvor vodosnabdevanja pijacom vodom za Vojvodinu i veći deo Srbije. Delovi sa malim rezervama podzemnih voda su Šumadija i južni delovi zemlje, gde se koriste u većoj meri površinske vode. Do sada izvedena hidrogeološka istraživanja pokazuju da se zahvata oko 30% obnovljivih rezervi ...
    ... zdravlja i Republi kog zavoda za javno zdravlje i njegovih regionalnih zavoda. Svi vodovodi prema važe im zakonskim aktima obavezni su da kontrolišu hemijski i bakteriološki kvalitet sirovih i tretiranih uzoraka vode. Uopšteno i, postoji znatna razlika u prirodnom kvalitetu podzemnih voda i antropogenom ...
    ... Dušan Polom i i saradnici Vodosnabdevanje i održivo upravljanje podzemnim vodnim resursima u Srbiji VODOPRIVREDA 0350-0519, 44 (2012) 258-260 p. 225-231 227 je u južnoj Ba koj, Kostola kom basenu, i neogenom basenu kod ina i Jagodine. Za razliku od južne Ba ke, ina i Jagodine, zna ajnija ...
    ... vodosnabdevanje, kao i u priobalnom podruéju Dunava, Save i Tise, koje je u zoni uspora HE Derdap I. MreZa osmatrackih stanica koje su pod nadleZnoséu Republi¢kog hidrometeoroloSkog 228 VODOPRIVREDA 0350-0519, 44 (2012) 258-260 p. 225-231 Dušan Polom i i saradnici Vodosnabdevanje i održivo upravljanje ...

  • Lamprofiri Kolaričke reke (Boranja)

    Luka Jović (2024)
    Lamprofiri su grupa egzotičnih ultrakalijskih stena poznatih po sadrţaju nekompatibilnih elemenata i elemenata retkih zemalja. U našem delu sveta pojavljuju se u okviru ultrakalijskih provincija u Španiji, Italiji, Srbiji, Makedoniji i Turskoj. U Srbiji su zastupljeni ponajviše u zapadnim delovima zemlje, oko opština Ljubovija i Mali Zvornik, ali i u široj okolini Rudnika, Kopaonika i u istočnoj Srbiji. Mnoga ispitivanja sprovedena su u rudnom polju Veliki Majdan u zapadnoj Srbiji sa čije jugoistočne strane protiče Kolarička reka. Ovaj lokalitet ...
    geohemija, lamprofiri, ultrakalijski magmatizam, elementi retkih zemalja, mešanje magmi, mineta, kersantit, flogopit
    ... Biotit se pojavljuje u idiomorfnim formama submilimetarskih dimenzija ı u poluraspadnutom stanju. Često je sitast i korodiran. Pojkilitski uklapa plagioklas koji je potpuno raspadnut i nagrižen osnovnom masom (?). Plagioklası su resorbovani i/ili ispucali, često i sitasti, dimenzija do 1 x 1 mm ...
    ... mm. Ređe su cuhedralni, a češće alotriomorfnih formi, što ukazuje na resorpciju rastopom i modifikaciju magme. Pokazuju zonarnost i pojkilitski uklapaju mikrolite biotita. Kvarc je podređen u odnosu na feldspate i submilimetarskih dimenzija. Takođe su resorbovani ı lokalno sitasti. Retko imaju ...
    ... je hipokristalasta i sa mnoštvom mikrolita. Od sekundarnih minerala najviše je zastupljen kalcit. Sekundarni aktinolit-tremolit Jako je malo zastupljen, ali njegova forma podseća na relikte fenokristala; moguće je da se razvio na račun klinopiroksena zbog kosog pomračivanja i sličnog habitusa. ...