Претрага

Упит dcterms_subject_txt:hybrid systems

206 items

  • Eksploatacioni učinci ugljenih sistema na površinskom kopu Tamnava–Zapadno polje

    Marko Lazić, Filip Miletić, Milena Lekić, Veljko Rupar, Željko Petrović, Lazar Žujović (2021)
    U radu su analizirani eksploatacioni učinci ugljenih sistema na površinskom kopu Tamnava–Zapadno polje. Period analize je prvih šest meseci tekuće godine. Analiza je vršena sa aspekta ostvarene proizvodnje, kvaliteta uglja, efektivnog vremena rada, kapacitetnog i vremenskog iskoršćenja i zastoja sistema. Za poređenje podataka različitih parametara koji po svojoj prirodi nisu međusobno uporedivi, u radu su korišćene metode višekriterijumskog odlučivanja.
    proizvodnja uglja, zastoji, metode višekriterijumskog odlučivanja

  • A methodology for assessing the pressures on transboundary groundwater quantity and quality – experiences from the Dinaric karst

    Zoran Stevanović, Veljko Marinović (2020)
    A relatively novel and abridged methodology for assessing the quantity and quality status of groundwater bodies has been applied in the Dinaric karst of SE Europe. Validation of pressure on quantity is based on groundwater budgeting and the correlation of available groundwater reserves and projected water demands, while pressure on quality is estimated by GIS-created maps: vulnerability – hazard – risk. The results obtained from the studied groundwater bodies indicate mostly low pressure on water quantity, but increased risk from diffuse and point pollution sources. ...
    međugranična izdan, karst, ranjivost, hazard, rizik, Dinaridi

  • Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu

    Olivera Kitanović (2021)
    Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...
    rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika

  • Fuzzy stohastički model izbora sistema otvaranja podzemnog rudnika

    Saša M. Jovanović (2016-05-16)
    Investiciono okruženje skopčano sa rudarskom industrijom je veoma svojstveno kada seuporedi sa okruženjima koje susrećemo u tipičnim proizvodnim industrijama. Neke odkarakterisitka rudarstva, koje su često naznačene kao jedinstvene su: visok intenzitetinvesticija, dugi predproizvodni periodi, visok rizik i neobnovljivost resursa.Investiranje u sistem otvaranja rudnika predstavlja dobar primer ireverzibilneinvesticije. Takva investicija zahteva pažljivu analizu, jer nakon njene realizacije ona sene može nadoknaditi bez značajnog gubitka vrednosti. Očigledno je da izbor sistemaotvaranja podzemnog rudnika pripada strateškom planiranju...
    otkopavanje; otvaranje; mreže i grafovi; fuzzy skupovi; stohastičkiprocesi; indeks konveksnosti; sistemi podrške odlučivanju

  • Optimizacija utovarno-transportnih sistema u funkciji planiranja površinskog kopa

    Mirjana V. Banković (2018-07-13)
    Profitabilna eksploatacija sve složenijih ležišta je težak zadatak koji zavisi odtemeljnog procesa analize, planiranja i projektovanja rudnika. Izvodljiv strateškiplan mora da zadovoljava društvena, regulatorna, tehnološka, geometrijska iekonomska ograničenja. Kako bi se postigao osnovni cilj, odnosno profitabilnost iodrživost rudarskog projekta na duži period, neophodno je unapređenjematematičkih modela i informatičke podrške procesima planiranja i optimizacijekoji će omogućiti efikasnu realizaciju ovih ciljeva...
    tehnološki model, integralni model, planiranje, optimizacija,utovarno-transportni sistem, neto sadašnja vrednost projekta

  • A Mathematical Learning Environment Based on Serbian Language Resources

    Radojičić Marija, Obradović Ivan, Stanković Ranka, Utvić Miloć, Kaplar Sebastijan (2018)
    In recent years, in line with ever growing usage of Information technology, the learning environments are changing. The amount of available learning materials in various forms has increased. These new environments demand comprehensive learning systems, which enable management of the learning corpus with special attention paid to relevant lexical resources. In this paper we present the concept of a Mathematical Learning Environment in Serbian (MLES), which is based on a corpus of mathematical materials and various lexical resources, enabling ...
    mathematical content, text processing, mathematical formulae

  • Upper Miocene depositional environments of the Kikinda-Mokrin High (Serbia)

    Saša Ivanišević, Dejan Radivojević (2018)
    Exploration for oil and gas in mature areas, such as the Pannonian Basin, can benefit from reexamination of old data using more advanced modern workflows that focus on the temporal and spatial aspects of sediment deposition. Specifically, we apply a new environment of deposition model that interprets the Upper Miocene- Pliocene sediments as being deposited in a rapidly filling basin characterized by quick shelf edge progradation from the northwest toward the southeast. Reconstruction of this shelf edge trajectory reveals ...
    naftna geologija, depozicione sredine, formacije, Panonski basen

  • Analiza pouzdanosti dozera angažovanih na površinskim kopovima RB Kolubara

    Filip Miletić, Dragan Milčić, Miloš Tanasijević, Miloš Milovančević (2021)
    U radu je izvršena uporedna analiza pouzdanosti transportnih sistema dozera koji rade na površinskim kopovima Rudarskog basena Kolubara. Period za koji je vršena analiza je prvih deset godina eksploatacije. Efikasnost tehnološkog procesa na otkopavanju korisne mineralne sirovine i otkrivke u velikoj meri zavisi od rada dozera. Iskorišćene su matematičke metode za aproksimaciju i identifikaciju zabeleženih vremena u radu, kako bi se dobili analitički pokazatelji pouzdanosti. Na ovaj način se bitno podiže kvalitet upravljanja procesom eksploatacije i održavanja mašina na ...
    dozeri, pouzdanost, kolubarski ugljeni basen

  • Filter rules for soil and geosynthetics

    Dragoslav Rakic, Irena Basaric Ikodinovic, Milenko Ljubojev (2021)
    Štetni efekti izazvani strujanjem vode kroz različite građevine (brane, nasipi i sl.) uspešno se rešavaju ugradnjom različitih filterskih slojeva. Osnovne funkcije filterskih slojeva su brza evakuacija vode uz sprečavanje unutrašnje erozije i iznošenje sitnih čestica tla. Ovi filterski slojevi najčešće se grade od krupnozrnih materijala (pesak, šljunak, kameni agregati), ali se pored prirodnih materijala sve više koriste i veštački geosintetički materijali. U radu su prikazana osnovna filtarska pravila koja treba ispoštovati da bi se izvelo uspešno projektovanje različitih filtracionih ...
    filter, baza, granulometrijski sastav, vodopropustljivosti, stabilnosti, začepljenje, izdržljivost

  • Serbian ELTeC Sub-Collection in Wikidata

    Milica Ikonić Nešić, Ranka Stanković, Biljana Rujević (2021)
    This paper presents an example of integration of Wikidata with digital libraries and external systems, as well as some best practices for speeding up the process of data preparation and import to Wikidata, on the use case of SrpELTeC, Serbian subcollection of the ELTeC multilingual collection (European Literary Text Collection). After preliminary work on the manual Wikidata population with SrpELTeC novels, the goal was to automate the process of preparing and importing information, so different solutions were analysed and ...
    Википодаци, удаљенои читање, књижевни корпус, повезивање именованих ентитета, ELTeC, SrpELTeC

  • Parallel Bidirectionally Pretrained Taggers as Feature Generators

    Ranka Stanković, Mihailo Škorić, Branislava Šandrih Todorović (2022)
    In a setting where multiple automatic annotation approaches coexist and advance separately but none completely solve a specific problem, the key might be in their combination and integration. This paper outlines a scalable architecture for Part-of-Speech tagging using multiple standalone annotation systems as feature generators for a stacked classifier. It also explores automatic resource expansion via dataset augmentation and bidirectional training in order to increase the number of taggers and to maximize the impact of the composite system, which ...
    анотација, обрада природног језика, издвајање обележја, композитне структуре, врста речи

  • BERT Downstream Task Analysis: Named Entity Recognition in Serbian

    Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković (2024)
    This paper compares different architectures and techniques for preparing named entity recognition (NER) models for the Serbian language via integrating BERT with spaCy. Models were trained to recognize seven different named entity types (persons, locations, organisations, professions, events, demonyms, and artworks), and are trained on the dataset containing Serbian novels published between 1840 and 1920, publicly available newspaper articles and sentences generated from the Wikidata knowledge base and Leximirka lexical database. We explore various configurations and several training pipelines ...

  • Geneza i uslovi cirkulacije voda kompleksnih karstnih sistema Kučajsko-Beljaničkog masiva

    Ljiljana M. Vasić (2017-07-14)
    postupaka koji je primenjen u cilju definisanja zona prihranjivanja i veze izmeđupodzemnih i površinskih voda, vremena koje voda provede u podzemlju, pri čemu seformira jedinstven hemijski sastav i temperaturni režim isteklih voda, bili su polaznaosnova za usmerenje na istraživanje karsta i definisanje teme doktorske disertacije.Kučajsko-beljanički masiv se nalazi u istočnoj Srbiji i pripada oblasti Karpatobalkanskogluka i idealan je poligon za istraživanje, obzirom da se u okviru njega nalazejaka karstna vrela i pojave toplih karstnih izvora na relativno malom rastojanju, ...
    karstni sistemi, geneza podzemnih voda, izotopske metode, starost voda,hidrogeohemijski procesi, dubina cirkulacije podzemnih voda, subtermalne i termalnevode

  • Multi-word Expressions for Abusive Speech Detection in Serbian

    Ranka Stanković, Jelena Mitrović, Danka Jokić, Cvetana Krstev (2020)
    Ovaj rad predstavlja istraživanja na usavršavanju i unapređenju srpske verzije rečnika Hurtlex, višejezičnog leksikona uvredljivih reči. Posebnu pažnju posvećujemo dodavanju izraza sa više reči (polileksemskih jedinica) koji se mogu smatrati uvredljivim, jer su takvi leksički zapisi veoma važni za postizanje dobrih rezultata u mnoštvu zadataka otkrivanja uvredljivog jezika. Srpski morfološki rečnici se koriste kao osnova za čišćenje podataka i stvaranje rečnika. Istaknuta je veza sa drugim leksičkim i semantičkim resursima na srpskom jeziku i predviđena je izgradnja sistema za ...
    uvredljiv govor, govor mržnje, leksički izvori, višejezični leksikon, izrazi sa više reči

  • Present Situation and Alternative Water Supply Solutions for Northern Vojvodina (Serbia)

    Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Dušan Polomčić (2020)
    The northern part of the Autonomous Province of Vojvodina is situated in the central and southeastern sectors of the Pannonian Basin. Drinking water supply is provided by groundwater abstraction from depths of 60 to 200 m. The quality of that water is poor, especially due to high concentrations of arsenic which most water supply systems do not remove. Current planning documents call for the construction of large regional water supply schemes on the banks of the Danube and Tisa ...
    podzemne vode, regionalni sistem vodosnabdevanja, arsen

  • Hypogene karst associated with igneous intrusions and its influence on the subsequent karst evolution in high mountains (Central Andes, Peru)

    Alexander B. Klimchouk, Saša Milanović, Cristian Bittencourt (2021)
    Carbonate rocks of Cretaceous age are wide spread in the Peruvian Andes. The studied area in the eastern part of the Cordillera Occidental, near a large igneous intrusion and a skarn deposit, exemplifies polygenetic and multi-phase karst development. Hypogene karstification is related to a hydrothermal activity associated with a magmatic event at ca. 11-9.7 Ma responsible for the emplacement of the nearby intrusion and related alteration of the carbonate rocks. It has resulted in deep-rooted, laterally isolated stair-case-rising shaft ...

  • Legal framework for recultivation of degraded areas caused by mining exploitation

    Radmila Gaćina (2023)
    Prilikom površinske i podzemne eksploatacije uglja eksploatacioni sistemi oštećuju veće ili manje površine zemljišta. Iskustva pokazuju da su oštećenja zemljišta znatno veća kod površinske eksploatacije, gde je prostora degradiran ne samo u konturi rudnika i okoline, već se promene takođe dešavaju u prirodnom okruženju. U članku su predstavljeni rezultati studije zakonskih okvira rekultivacije u nekim zemljama sveta i u Srbiji. Praktično iskustvo rekultivacije pokazalo je da iskorišćenje i devastacija tokom rudarske aktivnosti predstavljaju opasnost ne samo za pogođena ...
    rekultivacija, melioracija, otkopavanje uglja, zakonska regulativa

  • Transformer-Based Composite Language Models for Text Evaluation and Classification

    Mihailo Škorić, Miloš Utvić, Ranka Stanković (2023)
    Parallel natural language processing systems were previously successfully tested on the tasks of part-of-speech tagging and authorship attribution through mini-language modeling, for which they achieved significantly better results than independent methods in the cases of seven European languages. The aim of this paper is to present the advantages of using composite language models in the processing and evaluation of texts written in arbitrary highly inflective and morphology-rich natural language, particularly Serbian. A perplexity-based dataset, the main asset for the ...
    General Mathematics, Engineering (miscellaneous), Computer Science (miscellaneous)

  • Analysis Of the Process Of Carbon Capture Utilization And Storage In Underground Reservoirs

    John Nyame (2024)
    The importance of mitigating the effects of global climate change has necessitated an in-depth exploration of innovative strategies to reduce carbon dioxide (CO2) emissions. Among these strategies, Carbon Capture, Utilization, and Storage (CCUS) has emerged as a promising and transformative solution. This master thesis delves into the diverse realm of CCUS processes, aiming to unravel the positives challenges, and opportunities within this dynamic field. The analysis begins with a systematic examination of carbon capture technologies, encompassing post-combustion, pre-combustion, and oxy-fuel combustion ...
    Carbon Capture, Utilization and Storage

  • Effect of properties of working fluids on the efficiency of a low-temperature Organic Rankine Cycle

    Marija Živković, Aleksandar Mijatović, Dejan Ivezić, Boban Pavlović (2025)
    Decarbonization of all segments of energy systems, both on the supply and demand side, is one of the main goals of the energy transition. Electricity supply in the future will largely rely on generation from intermittent energy sources: wind and solar. Locally available, non-utilized alternative lowtemperature energy sources as hydro-geothermal wells, and abounded oil and gas wells, have the potential to provide continual energy production over the year. Electricity generation from these energy sources is carried out with working ...
    svojstva, radni fluidi, efikasnost, ORC, niska temperatura