Претрага

Упит dcterms_subject_txt:ušteda energije

253 items

  • Konceptualni model hidrogeotermalnog sistema šire okoline Brusa - geološki, geofizički i hidrogeološki uslovi / Conceptual model of hydrothermal system of Brus area - geological, geophysical and hydrogeological condition

    Dejan Milenić, Ana Vranješ, Marinko Toljić, Ivana Vasiljević, Natalija Radosavljević, Matija Ognjanović (2024)
    Na širem području Brusa izvedena su naučna multidisciplinarna istraživanja za potrebe ocene geotermalnog potencijala sa zadatkom de9inisanja uslova formiranja geotermalnih i termomineralnih resursa. Interpretacijom podataka zaključeno je da je na predmetnom terenu formiran "hibridni" hidrogeotermalni sistem, koji sadrži elemente sistema u rov-strukturi i elemente konvektivnog hidrogeotermalnog sistema sa rezervoarom u pokrivaču granitoidne intruzije. Sistem čine dva nezavisna hidrogeotermalna rezervoara. Prvi rezervoar formiran je u gornjokrednim krečnjacima na dubini od oko 1550 m. Maksimalne prognozne temperature hidrogeotermalnih resursa u krečnjačkom ...
    hidrogeotermalni sistem, gornjokredni krečnjaci, trijaski mermeri, Brus

  • Energetika i održivi razvoj - indikatori održivosti

    Dejan Ivezić, Marija Živković (2015)
    energetika, održivi razvoj

  • Zaštita od miniranja

    Suzana Lutovac, Miloš Gligorić (2024)
    Miniranje

  • Strategic Environmental Assessment and the precautionary principle in the spatial planning of wind farms – European experience in Serbia

    Boško Josimović, Aleksandar Cvjetić, Danilo Furundžić (2021)
    Spatial determination planning is at an initial and very sensitive step in the development of wind farms. On one hand, it is important to maximize the potential of wind in a particular area, and on the other hand, it is important to achieve environmental protection (including the human population and natural heritage) in the same space at the same time. With this in mind, it is important to balance all the requirements that are relevant for reaching the optimal ...
    Obnovljiva energija, Održivost, Životna sredina

  • Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja

    Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac, Rade Tokalić (2021)
    Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni način eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehnoekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jednačinu oscilovanja stenske mase pri miniranju. Ova jednačina definiše promenu brzine oscilovanja stenske mase u zavisnosti od rastojanja, količine eksploziva, uslova izvođenja miniranja i geoloških karakteristika stenske
    Program UVSZ, miniranje, potres, zaštita životne sredine
    ... zemljotresom i eksplozivom me usobno razlikuju jeste: koli ina oslobo ene energije, domet uticaja i vreme trajanja seizmi kih talasa. Osim toga, kod detonacije eksplozivne materije unapred možemo da utvrdimo koli inu oslobo ene energije i definišemo deo koji e biti nosilac seizmi kih potresa, što je veoma ...
    ... zemljotresom i eksplozivom medusobno razlikuju jeste: kolicina oslobodene energije, domet uticaja i vreme trajanja seizmickih talasa. Osim toga, kod detonacije eksplozivne materije unapred moZemo da utvrdimo kolicinu oslobodene energije i definiSemo deo koji ¢e biti nosilac seizmickih potresa, Sto je veoma ...
    ... i fakultet, luka.crnogorac@rgf.bg.ac.rs 5 Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, rade.tokalic@rgf.bg.ac.rs Apstrakt: Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni na in eksploatacije vrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehno- ...

  • Transition pathways of household heating in Serbia: Analysis based on an agent-based model

    Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković (2022)
    To explore pathways of the energy transition of household heating, an agent-based simulation model was developed for the case of the Serbian household sector. The model is focused on individual entities (households) with the objective to explore the effects of policy instruments on energy transition in households with individual heating systems. Empirically collected survey data were used as input for households’ attitudes towards sustainable heating. Simulations showed that the proposed instruments would lead to higher heating efficiency and less ...
    energetska tranzicija, modeliranje bazirano na agentima, sistemi grejanja, sektor domaćinstva, obnovljivi izvori energije, emisija CO2

  • Modeliranje disperzije dimnih gasova iz termoelektrane Kostolac B

    Bojan Živanović (2024)
    Bez hrane se može preživeti nedelju dana, bez vode svega nekoliko dana, međutim, bez vazduha se može preživeti najmanje, nekoliko minuta. Pitanje je kakav uticaj na zdravlje čoveka i okoline ima vazduh koji je lošeg kvaliteta, a kojem je skoro celokupno stanovništvo planete izloženo? Ovaj rad se bavi problematikom modeliranja disperzije dimnih gasova iz novog bloka B3 TE ,,Kostolac’’ B. Ključni momenti koji će biti predstavljeni jesu zagađenje, zdravstveni efekti, modeliranje disperzije i analiza dobijenih rezultata korišćenjem programa AERMOD. Analiziran ...
    zagađenje vazduha, podizanje perjanica, modeliranje disperzije polutanata, TE ,,Kostolac B’’
    ... a koje energiju dobijaju sagorevanjem goriva, a glavna primena i svrha termoenergetskih postrojenja je proizvodnja pare koja će pokretati turbinu, a potom ı generator električne energije. /74./ Tehničko pretvaranje toplotne energije u mehaničku energiju, a potom u električnu energiju, odvija ...
    ... električne energije, pare i vrele vode, nazivaju se termoelektranama-toplanama. Postoje jJavne i industrijske toplane, tj. termoelektrane- toplane. /74.} Hemijska energija sadržana u gorivu najčešće se pretvara u unutrašnju toplotnu energiju. Proces pretvaranja hemijske energije u unutrašnju ...
    ... , gubi se oko 50% oslobođene toplotne energije iz uglja kao otpadna toplota, zagrevajući vodu u rekama, jezerima, morima i vazduh, a oko 15% energije gubi se u dimnim gasovima, tako da se u električnu energiju pretvara samo oko trećina dovedene energije. [14.] 60 Modeliranje disperzije dimnih ...

  • Navigacija budućnosti: poslovni rizici i prilike u rudarskoj industriji

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Vuk Lazić (2024)
    Sektor rudarstva i metalurgije se globalno suočava sa brzo evoluirajućim okruženjem u 2024. godini, koje karakteriše jedinstvena međusobna zavisnost rizika i prilika. Sektor je u središtu globalne energetske tranzicije, uz rastuću potražnju za kritičnim mineralnim sirovinama poput litijuma, nikla i bakra, koji su od suštinskog značaja za tehnologije obnovljive energije i električna vozila. Međutim, ova sve veća odgovornost donosi brojne izazove, uključujući pojačanu pažnju na ekološke, društvene i upravljačke (ESG) faktore, fizičke i tranzicione rizike uzrokovane klimatskim promenama, i ...

  • Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry

    Aleksandar Mirković, Marija Živković, Stevan Đenadić, Darja Lubarda, Chinedu Anyanwa (2023)
    Reducing greenhouse gas emissions is one of the main targets of national strategies in European countries. As a main contributor to emissions, the energy sector is recognized as the most promising to apply measures and actions aimed to decrease GHG emissions. The Oil and Gas industry as a significant contributor to global greenhouse gas emissions is facing a growing need for estimating, mitigating, and reducing the impact of their operations on the atmosphere to stay competitive in a newly ...
    energetska tranzicija, gasovi staklene baste, industrija, nafta i gas
    ... РГФ] Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry | Aleksandar Mirković, Marija Živković, Stevan Đenadić, Darja Lubarda, Chinedu Anyanwa | Energija, ekonomija, ekologija | 2023 | | 10.46793/EEE23-1.51M http://dr.rgf.bg.ac.rs/s/repo/item/0008341 Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета ...
    ... faculty publications available in open access, as well as the employees' publications. - The Repository is available at: www.dr.rgf.bg.ac.rs e> energija, ekonomija, ekologija, 2023, god. XXV, br. 1 doi: 10.46793/EEE23-1.51M 51 Originalni naučni rad UDK 628.539:504.3.054 Integrative GHG Assessment ...
    ... paper aims to providc valuable insights into the ecemissions profile of a common upstream oil and gas company, highlighting the significance of e3 energija, ekonomija, ekologija, 2023, god. XXV, br. 1 flaring: in the overall emissions inventory and cvaluating the magnificd methane emissions cffect ...

  • Determining the Impact of Cutting Elements State on the Bucket–Wheel Excavator Vibration and Energy Consumption

    Filip Miletić, Predrag Jovančić, Miloš Milovančević, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić (2022)
    Background There are two types of specifc sizes’ measurements. The frst is the measurement of energy consumption in a working technological process, and the second is the measurement of vibration, which is displayed over amplitudes of speed. There is an interplay between these two processes. Increasing the power consumption, the value of the vibration speed amplitudes increases. Purpose The process of the determination of machining parameters was based on minimizing the power consumption and vibration of the cutting tool, ...
    merenje, potrošnja energije, vibracije, radni vek reznog elementa

  • Efficiency and lifetime of medium voltage transformers

    Snežana Aleksandrović, Vesna Damnjanović (2017)

  • Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova

    Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković (2020)
    Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...
    ... globalnih zaliha fosilnih goriva sa učešćem od 27% u proizvodnji ukupne svetske energije i sa 38% učešća u proizvodnji električne energije (IEA, 2018). Trenutno u strukturi učešća energenata u proizvodnji električne energije u Republici Srbiji, ugalj učestvuje sa značajnih 64,1% (Strategija razvoja ...
    ... Poljske (IEA, 2018. god). Udeo uglja u proizvodji električne energije za pojedine evropske zemlje SRBIJA (64.1 %) I 10 i , % , , ., a e , , , , d, %, , , , QM . Slika 1. Procentualno učešće uglja u proizvodnji električne energije S obzirom na značaj površinskih kopova uglja, proces njihove ...
    ... interese projekta. Površinski kop, kao deo sistema, može beležiti i negativno poslovanje, ako celokupan sistem (termoelektrana, distribucija električne energije) beleži profit. Ovakva situacija nije retkost i nije isključivo vezana za eksploataciju uglja, a fleksibilnim pristupom moguće je valorizovati ...

  • Značaj izvodjenja Proktorovog opita na komunalnom otpadu

    Jovana Janković, Dragoslav Rakić, Tina Đurić, Irena Basarić Ikodinović, Laslo Čaki (2019)
    Komunalni otpad predstavlja jedan od ključnih problema današnjice. U Srbiji je najčešći vid odlaganja otpada na komunalne deponije i zbog toga je bitno ispravno i sigurno ga skladištiti. Zbijanje komunalnog otpada predstavlja jednu od osnovnih komponenti procesa odlaganja. Kako bi se što bolje predvidelo ponašanje komunalnog otpada neophodno je pre zbijanja na terenu laboratorijski odrediti maksimalnu suvu zapreminsku težinu i optimalnu vlažnost. U dosadašnjoj praksi u svetu za to se koristi standardizovan Proktorov opit. U radu će biti prikazani ...
    komunalni otpad, zbijanje, deponija, Proktorov opit
    ... radni prostor deponije, neophodno je poznavati parametre zbijanja: oji praksa da se komunalnom otpadu kao i kod tla, uz eventualnu redukciju energije zbijanja. lnom otpadu koji je uzet sa težine i optimalne vlažnosti, pre svega kroz promenu sastava. PREGLED LABORATORIJSKIH ISPITIVANJA KOMUNALNOG ...
    ... godina, koji je dobijen istražnim bušenjem. Maksimalna suva zapreminska težina od 9,3 kN/m3 približno oko 70%. Itoh (2005) je pri nešto manjoj energiji zbijanja od 550 kJ/m3 odredio suvu zapreminsku težinu od 5,9 kN/m3 pri optimalnoj vlažnosti od 20%. Hettiarachc mm, gde je konstatovana suva zapreminska ...
    ... što se ogleda maksimalne suve zapreminske težine je od 3,37 kN/m3 do 3,80 kN/m3 pri rasponu vlažnosti 3 do 4,96 kN/m3 za optimalnu vlažnost energiji zbijanja, težinu, uz smanjenu optimalnu vlažnost. Razlog za SASTAV I PRIPREMA UZORAKA oko 10 godina na zbijanje. Uzorci su formirani na osnovu ...

  • Indeksi kontrole održavanja i korišćenja rotornog bagera

    Jovana Mitrović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Stevan Đenadić, Filip Miletić (2023)
    Razvoj površinske eksploatacije se u velikom stepenu zasniva na svestranoj mehanizaciji rudarskih radova. Kako bi se zadovoljili potrebni kapaciteti, neophodna je primena savremene mehanizacije, velikih kapaciteta i pouzdanosti u radu. Naime, sa stepenom povećanja mehanizovanosti radova smanjuje se broj zaposlenih radnika, povećava produktivnost rada, smanjuju troškovi po jedinici proizvoda, a samim tim i povećava ekonomičnost površinske eksploatacije. Predmet istraživanja su rotorni bageri SRs 1200 koji predstavljaju samohodne mašine kontinuiranog dejstva namenjene za otkopavanje jalovine i korisne supstance na površinskim ...
    rudarstvo, rotorni bager, indeksi održavanja, indeksi korišćenja, TOPSIS

  • Elektromagnetska sprega sistema litosfera-atmosfera-jonosfera

    Aleksandra B. Kolarski (2016-08-25)
    Radio talasi vrlo niskih frekvencija VLF (eng. Very Low Frequency) frekventnog opsega od 3 do 30 kHz, koji se prostiru talasovodom Zemlja-jonosfera (50 -90 km) su, kao što je poznato, efikasni i nezamenljivi u osmatranju pojava u niskoj jonosferi, sa tla...
    prostiranje talasa vrlo niskih frekvencija, talasovod Zemlja-jonosfera, globalno električno kolo, atmosfersko električno pražnjenje, kratkotrajne svetlosne pojave
    ... disipirana energija. Procenjene vrednosti disipirane energije su opsegu od 5.4 kJ do 714 MJ. Za VLF poremećaj izazvan pojavom elva koji nastaje pri vršnoj struji pražnjenja većoj od 250 kA, izračunata koncentracija elektrona u talasovodu dostiže vrednost 7107 m-3, dok je disipirana energija procenjena ...
    ... auroralne pojave i ostale promene visokoširinske jonosfere. Njihove energije imaju vrednosti između energija čestica u Van Allen-ovim pojasevima i u plazmasferi.  U magnetopauzi se nalaze čestice čiji sastav i energije regulišu solarni vetar i plazma iz magnetoobloge. U Van ...
    ... (uvek ≥ 5), Energy (J) - energija pražnjenja (RMS energija 7 - 18 kHz u intervalu uzorkovanja 1.3 ms), energy_uncertainty (J) - nesigurnost prilikom određivanja enegije pražnjenja, esta - broj stanica, od ukupnog broja stanica, koje su korišćene za određivanje energije i pražnjenja i koje su od ...

  • Analiza rada električnih centrifugalnih pumpi

    Milica Stanojević (2024)
    Ovaj rad analizira rad električne centrifugalne pumpe (ESP) u naftnoj industriji, sa fokusom na problem taloženja kamenca (karbonatnih naslaga) unutar sistema. Električne centrifugalne pumpe (ESP) predstavljaju srce mnogih naftnih bušotina. Njihova visoka pouzdanost i sposobnost rada u zahtevnim uslovima čine ih neophodnim za stabilnu i kontinuiranu proizvodnju.Senzori igraju ključnu ulogu u praćenju rada ESP sistema i detekciji ranih znakova taloženja kamenca. Problem taloženja kamenca je izuzetno značajan, jer može dovesti do smanjenja efikasnosti pumpe, povećanja troškova održavanja, i dugoročnih zastoja ...
    električne centrifugalne pumpe (ESP), formiranje kamenca (karbonatnih naslaga), hemijski inhibitori
    ... eclektričnom energijom. Troškovi se progresivno povećavaju sa rastom potreba za električnom energijom. Pouzdanost se menja zavisno od uslova pumpanja. Za idealne slučajeve ostvaruje se visoka pouzdanost u radu sistema. U slučaju da postoje oscilacije u sistemu za napajanje električnom energijom, kao ...
    ... Povećanjem viskoziteta raste potrošnja električne energije. Pri eksploataciji niskoproduktivnih bušotina ostvaruje se niska energetska efikasnost rada pumpe. Ne može se primeniti za istovremenu eksploataciju više intervala. Električna energija Je Jedini izvor pogona. Potrebni su visoki naponi ...
    ... površine višestepenom centrifugalnom pumpom, kao najvažnijom komponentom ESP sistema (Takacs, 2019). Dubinski potopljeni motor se napaja električnom energijom preko kabla koji je spušten sa površine celom dužinom niza tubinga (Takacs, 2019). Proizvedeni fluid protiče kroz tubing do površine, gde se nalazi ...

  • Daljinsko merenje temperature na bušotinskom cevovodu

    Aleksa Petrović (2024)
    Ovaj diplomski rad analizira daljinsko merenje temperature na bušotinskim cevovodima, koje je od velike važnosti za kontrolu i nadzor nad industrijskim procesima posebno u ekstremnim uslovima kao što su visoke temperature i pritisci u bušotinama. Opisane su različite vrste temperaturnih senzora, kao što su termoparovi, bimetalni i otpornički termometri, kao i senzori na bazi optičkih vlakana, koji se primenjuju za kontinualno merenje temperature duž cevovoda u realnom vremenu. Daljinsko merenje temperature omogućava pravovremeno otkrivanje curenja i nepravilnosti, što je ...
    temperatura, daljinsko merenje temperature, bušotinski cevovodi, DTS sistemi, infracrveni senzori, bežične mreže
    ... veličina koja opisuje unutrašnju energiju tela, a odnosi se na osećaj za hladnoću i toplotu. Ona predstavlja zbir svih energija koje poseduju čestice (molekuli) u nekom sistemu, uključujući kinetičku, potencijalnu, oscilatornu i rotacionu energiju. Kinetička energija molekula najviše doprinosi ukupnoj ...
    ... značajnu ulogu u mnogim naučnim ı tehničkim disciplinama. Ona opisuje unutrašnju energiju sistema i meri stepen zagrevanja ili hlađenja materije. U terrmodinamici, temperatura predstavlja meru prosečne kinetičke energije čestica u nekom sistemu, a promena temperature može imati veliki uticaj na stanja ...
    ... ukupnoj unutrašnjoj energiji, te se temperatura često aproksimira kao srednja kinetička energija molekula sistema. 2.1. Istorija merenja temperature Merenje temperature datira još iz antičkog doba kada je grčki lekar Galen, oko 150. godine n.e., pokušao da kvantifikuje „kompleksnost“ ljudi na osnovu ...

  • Određivanje zbijenosti starog komunalnog otpada

    Jovana Janković, Dragoslav Rakić, Irena Basarić Ikodinović, Tina Đurić (2021)
    Bez obzira na savremene tretmane komunalnog otpada u svetu, u Srbiji je i dalje najčešći vid odlaganja na komunalne deponije, pa zbijanje otpada predstavlja jednu od ključnih faza formiranja deponije. Na ovaj način znatno se smanjuje zapremina otpada, ubrzava proces degradacije i produžava radni vek deponije. Zbog toga su geotehničke karakteristike komunalnog otpada prilikom zbijanja, veoma bitne kako u fazi projektovanja tako i u fazi izgradnje deponije i optimizacije prostora. Tu se pre svega misli na maksimalnu suvu zapreminsku ...
    komunalni otpad, deponija, Proktorov opit, optimalna vlažnost, maksimalna suva zapreminska težina

  • Uticaj utiskivanja gas-lift gasa na prenos mase i toplote

    Branko Grubač (2019)
    Nakon uvođenja kontinualnog gas-lifta, primećen je porast proizvodnje tečnog naftnog gasa, TNG, u postrojenju za preradu gasa, kao jednog od finalnih proizvoda dobijenog iz fluida gaso kondenzatnih i rastvorenog gasa iz naftnih bušotina. Pretpostavljeno je da se prisustvom gas-lift gasa uspostavlja drugačija ravnoteža faza u odnosu na slučaj bez gaslifta, te da je gas-lift gas stripovao propan i butane iz tečne u parnu fazu, što je dovelo do povećanja prinosa TNG-a. Napravljen je model bušotine koja radi u kontinualnom gas-liftu ...
    gas-lift, modelovanje bušotine, prenos mase i toplote, taloženje parafina
    ... eksploataciji nafte i prirodnog gasa. Smanjenjem ležišne energije, opada i količina proizvedene nafte, do potpunog prestanka proizvodnje. Da bi se zaustavio pad ili prestanak proizvodnje, potrebna je dodatna energija. Dodatna energija može se obezbediti na više načina, najčešće se primenjuju ...
    ... delova materijala.  Strujanje ili konvekcija je prenošenje unutrašnje energije kretanjem molekula. Ovakav način prenošenja unutrašnje energije odvija se u tečnostima i gasovima. Molekuli tečnosti i gasova prenose energiju drugom telu tako što se kreću (struje) do drugih tela.  Prenos toplote ...
    ... i prirodnog gasa. Smanjenjem ležišne energije, smanjuje se i količina proizvedene nafte, do potpunog prestanka proizvodnje. Da bi se zaustavlo smanjenje, ili izbegao prestanak proizvodnje, potrebno je obezbediti dodatnu energiju u ležištu. Dodatna energija se može obezbediti na više načina, a najčešće ...

  • Analiza toplotne moći i Vobeovog indeksa prirodnog gasa različitog porekla

    Lana Mitrović (2024)
    U radu su prikazane najznačajnije osobine prirodnog gasa, uključujući hemijski sastav, jednačine sagorevanja i termodinamičke karakteristike koje predstavljaju osnovu za dalje razumevanje rada. Prikazane su količine prirodnog gasa na evropskom trţištu prema zemlji porekla, kao i njihove zasebne hemijske i termodinamičke karakteristike.Kvalitet prirodnog gasa u Republici Srbiji je posebno poglavlje u radu u okviru kog je detaljnjije opisano snabdevanje Republike Srbije prirodnom gasom, kao i zahtevani kvalitet.Na kraju, obuhvatajući sve prethodno navedeno, prikazan je postupak rešavanja Studije slučaja koja ...
    prirodni gas, toplotna moć, Vobeov broj, zahtevani kvalitet prirodnog gasa, namešavanje