Претрага
54 items
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... pušenja u određenim zonama, eksplozivna svojstva materijala, neodgovarajuće ponašanje zaposlenih, skladištenje toksičnih supstanci, rudarski radovi, odlagališta i flotacija u blizini naseljenih oblasti, otpadne vode, sabotaža, loše održavanje, neobučen kadar, nedisciplinovan kadar, dotrajalost postrojenja ...
... ima tri, a preostalih 14% ima četiri ili više komponenata. Ove jezičke konstrukcije najčešće su sastavljene od dve ili više imenica, na primer, ‘odlagalište jalovine’, ‘pritisak gasa’,... međutim, mogu sadržati i tri, četiri ili više imenica, na primer ‘lična zaštitna sredstva od gasova’. Pomenuti rečnici ...
... proces, sklop, preduzeće, aspekt, aktivnosti, društvo, rezultate, podsisteme, populaciju, osiguranje, procese, pod, cilj, potrebe, sliv, slivove, odlagališta, poslovanje, ocenu, članove, organizaciju, vlasnike, konstrukciju, grad, imovinu, vlasnika, postrojenja, poslove, kičmu, stanja, implementaciju ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Optimizacija površinskog kopa Ciganuša – Škorac
Vasilije Zejak (2024)U radu se govori o značaju optimizacije u savremenom rudarstvu i kako nam to softveri štede vreme, novac i olakšavaju procese planiranja.Konkretno u izradi ovog rada korišćen je softverski paket Whittle.Da bi se optimizacije mogla uspešno sprovesti, potrebno je konstruisati pre svega blok model ležišta kao i definisati niz tehno – ekonomskih parametara. Na osnovu tih podataka definiše se optimalna kontura i dinamika razvoja radova. U skladu sa definisanim podaci i odgovarajućim podlogama definisana je optimalna kontura površinskog kopa Ciganuša ...optimizacija, površinski kop Ciganuša - Škorac, blok model, strateško planiranje, optimalna kontura, dinamika razvoja, fazni razvoj... • jkonstrukcija završne konture, • definisanje faza razvoja kopa, 24 Optimizacija površinskog kopa Ciganuša – Škorac • konstrukcija odlagališta i deponija, • definisanje kapaciteta proizvodnje, • definisanje sistema eksploatacije, • detaljno planiranje razvoja rudarskih radova i • ...
... Škorac je eksploatisan u zahvatu površinskog kopa Škorac-Gradina, južno od brda Škorac. Na ovom kopu je završena eksploatacija ı služio je kao odlagalište Jalovine, a u dubljem delu ovog površinskog kopa formirala se akumulacija vode. Eksploatacija rude na površinskim kopovima Ciganuša-Škorac odvijaće ...Vasilije Zejak. Optimizacija površinskog kopa Ciganuša – Škorac, 2024
-
A Data Driven Approach for Raw Material Terminology
Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Mihailo Škorić, Ivan Babić, Ljiljana Kolonja (2021)The research presented in this paper aims at creating a bilingual (sr-en), easily searchable, hypertext, born-digital, corpus-based terminological database of raw material terminology for dictionary production. The approach is based on linking dictionaries related to the raw material domain, both digitally born and printed, into a lexicon structure, aligning terminology from different dictionaries as much as possible. This paper presents the main features of this approach, data used for compilation of the terminological database, the procedure by which it has ...sirovine, rudarstvo, terminologija, rečnik, terminološka aplikacija, mobilna aplikacija, digitizacija, leksički podaci, korpusi, otvoreni povezani podaci... noun compounds. These linguistic constructions are most often composed of two or more nouns. for example, ‘coal waste’—‘jalovina’, ‘waste dump’—‘odlagalište jalovine’, ‘gas pressure’—‘pritisak gasa’. However, they can also contain three, four or more nouns, for example, ‘gas protection apparatus’— ‘lična ...Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Mihailo Škorić, Ivan Babić, Ljiljana Kolonja. "A Data Driven Approach for Raw Material Terminology" in Applied Sciences, MDPI AG (2021). https://doi.org/10.3390/app11072892
-
Uporedna analiza stabilnosti završnih kosina površinskog kopa „Veliki Krivelj“
Mihajlo Topalović (2023)Površinski kop „Veliki Krivelj“ nalazi se u blizina grada Bora i u neposrednoj blizini sela Krivelj. Od 2018. godine je u vlasništvu kineske kompanije „Zijin“ koja ima udeo od 63% vlasništva celokupnog RTB-a Bor. Na površinskom kopu obavlja se masovna eksploatacija rude bakra opremom visokog kapaciteta. Za bušenje se koriste bušilice prečnika od 250 do 310 mm, a za utovar minirane rude i jalovine bageri čija je zapremina kašike 15 m3 i 22 m3. Za površinski kop „Veliki Krivelj“ ...Mihajlo Topalović. Uporedna analiza stabilnosti završnih kosina površinskog kopa „Veliki Krivelj“, 2023
-
Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu
Marjan M. Hudej (2014-02-03)osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...... IZBOR ODLAGALIŠTA POVRŠINSKOG KOPA, Mining Technology, Vol. 117, No. 1, 2008, 24-31(8). Autori navode da stalno prisutna zabrinutost javnosti zbog straha od ekoloških posledica površinske eksploatacije mineralnih sirovina, primorava na veoma oprezan pristup kod izbora lokacije odlagališta. U radu ...
... radu se preporučuje multiultiatributno odlučivanje kod rangiranja potencijalnih lokacija odlagališta, integracijom rešenja dobijenih različitim metodama. Autori zaključuju da da ovakav pristup obezbeđuje najviši nivo objektivnosti. Marjan Hudej, doktorska disertacija: MULTIVARIJABILNI MODELI UPRAVLJANJA ...Marjan M. Hudej. "Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-02-03)
-
Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu
Marjan M. Hudej (2014-02-03)osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...... IZBOR ODLAGALIŠTA POVRŠINSKOG KOPA, Mining Technology, Vol. 117, No. 1, 2008, 24-31(8). Autori navode da stalno prisutna zabrinutost javnosti zbog straha od ekoloških posledica površinske eksploatacije mineralnih sirovina, primorava na veoma oprezan pristup kod izbora lokacije odlagališta. U radu ...
... radu se preporučuje multiultiatributno odlučivanje kod rangiranja potencijalnih lokacija odlagališta, integracijom rešenja dobijenih različitim metodama. Autori zaključuju da da ovakav pristup obezbeđuje najviši nivo objektivnosti. Marjan Hudej, doktorska disertacija: MULTIVARIJABILNI MODELI UPRAVLJANJA ...Marjan M. Hudej. "Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-02-03)
-
Modeliranje sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarsko-energetskim kompleksima
Jelena R. Malenović - Nikolić (2016-07-12)Efikasnost funkcionisanja sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarskoenergetskimkompleksima zavisi od stepena sprovođenja usvojene politike zaštiteživotne sredine i primene preventivnih mera zaštite životne sredine. Nedostatakfinansijskih sredstava za unapređivanje tehnologije eksploatacije, transporta, pripreme iprerade energetskih mineralnih sirovina u našim rudarsko-energetskim kompleksima,negativno utiče na ostvarivanje ciljeva zaštite životne sredine, a posledice radnihaktivnosti rudarsko-energetskih kompleksa dovode do smanjenja nivoa kvalitetavazduha, vode i zemljišta...rudarsko-energetski kompleks, životna sredina, sistem upravljanja,višekriterijumsko odlučivanje, modeliranje... i odlaganja otkrivke je definisana u funkciji projektovanog kapaciteta na uglju, uz uslov da se obezbedi minimalno rastojanje između nožice odlagališta i nožice uglja od oko 150 m i minimalno otkrivena polugodišnja proizvodnja uglja. Shodno planiranom kapacitetu otkopavanja uglja, godišnji kapacitet ...
... “Zamena sistema za transport pepela i šljake u TE „Kostolac A“. Takođe se rade tekući poslovi na rekultivaciji otkopanih prostora deponija i odlagališta jalovine u čitavom rudarsko- energetskom kompleksu. Na osnovu podataka Nacionalnog registra izvora zagađivanja i šematskih prikaza emitovanih ...
... ELEKTRA II, Tara, 2002 123. Pivić, R., Mrvić, V., Brebanović,B., Cokić,Z., Neophodnost navodnjavanja u cilju zasnivanja biljnog pokrivača na odlagalištima pepela, Termoelektrana “Kostolac i “Obrenovac””, Međunarodna konferencija-Upravljanje zaštitom životne sredine u Elektroprivredi, ELEKTRA II ...Jelena R. Malenović - Nikolić. "Modeliranje sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarsko-energetskim kompleksima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-07-12)
-
Минерагенија зеолитских туфова Србије
Vladan Kašić (2018-02-05)Лежишта наших зеолитских туфова (Златокоп, Игрош, Јабланица 1, Беочин, Топоница и Сланци) која су овде била предмет детаљних истраживања, просторно и генетски везана су за вулканске и вулканокластичне стене маринских средина сенонске и неогенске старости и језерске седименте неогене старости и настала су као продукт девитрификације вулканског стакла.Током лабораторијских испитивања при изради ове докторске дисертације, примењене су следеће аналитичке методе: оптичка испитивања петрографских препарата; рендгенска дифракција праха (XRD); скенирајућа електронска микроскопија (СЕМ метода); хемијска карактеризација зеолитских туфова у оквиру ...... се креће од 200 до 300 mmolM + /100g. Поред укупног капацитета катјонске измене, зеолите карактерише и спољашњи капацитет катјонске измене, који представља суму изменљивих катјона на спољашњим површинама минерала зеолита и обично износи 10 % од укупног капацитета катјонске измене (Ming and Dixon ...
... 12. Слика 2.13. Слике 2.11.-2.13. Фотографије раскопа са површински исклињавајућим слојем зеолитског туфа и откопаног зеолтског туфа на одлагалишту Сланци (Кашић) 43 2.5. Геологија лежишта зеолитског туфа Топоница Лежиште зеолитског Топоница налази у крајњем источном делу Космета, ...
... доспевају транспортом преко ваздуха или водотокова. Тако деградирана земљишта су сврстана у класу техногених земљишта. Највећи проблем представљају одлагалишта тј. депоније пепела термоелектрана, као и разна флотацијска јаловишта. Ова деградирана земљишта садрже значајне количине тешких метала (Pb, Cu ...Vladan Kašić. "Минерагенија зеолитских туфова Србије" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-02-05)
-
Развој модела употребног квалитета помоћне механизације на површинским коповима лигнита
Драгица Јагодић Крунић (2021)Тренутно стање помоћне механизације на површинским коповима лигнита је незадовољавајуће узроковано пре свега старошћу и неблаговременом заменом машима услед чега је расположивост недовољна а трошкови експлоатације и одржавања високи. Тренутно стање и захтеви који се постављају пред ове машине указују на неопходност оптимизације процеса управљања помоћном механизацијом. Одређивање оптималног времена замене и преосталих могућности је најодговорнији управљачки задатак који треба да буде заснован на свеобухватном сагледавању економских, техничких и других узрочно последичних веза. Са економског аспекта гледано треба одржавати ...помоћна механизација, употребни квалитет, ефективност, расположивост, сигурност функционисања, ризик, трошкови животног циклуса, фази логика, Монте Карло метода... Београду на смеру површинска експлоатација. Одбранила је дипломски рад под називом „Геотехнички услови формирања спољашњег одлагалишта п.к. Тамнава-Западно поље на простору унутрашњег одлагалишта п.к. Тамнава-Источно поље” под менторством проф. др Милана Цветковића и стекла високо образовање и назив ди ...
... померање, дозери. Земљани Нивелисање терена откопних и одлагалишних етажа (израда планума), чишћење кровине угља, обликовање косина копа и одлагалишта, растресање (риповање) терена, копање канала, рупа за анкере, пропусте, водосабирника, утовар материјала. Багери са једним радним елементом ...
... телескопским уређајем, уређаји за одмрзавање, грејдери, машине за чишћење путева. Накнадни радови Техничка рекултивација Равнање површина одлагалишта, обликовање косина, израда канала, приступних путева. Дозери, дреглајни, хидраулични багери. Услужни радови Техничка инфраструктура ...Драгица Јагодић Крунић. Развој модела употребног квалитета помоћне механизације на површинским коповима лигнита, Београд : [Д. Јагодић Крунић], 2021
-
Концепт расположивости при дефинисању ефикасног одржавања помоћне механизације на површинским коповима
Radiša D. Đurić (2016-05-30)Оцена расположивости представља основну компоненту уинжењерском управљању опремом. Расположивост је свеобухватни концепткоји представља меру употребног квалитета техничких система, који садржичитаву серију парцијалних индикатора који се односе на време у раду ивреме у отказу система као и на његову функционалну погодност. Овадисертација даје структурну анализу парцијалних индикатора као и развојмодела њихове синтезе на ниво расположивости. Поменути подаци имајухибридни карактер (измерени и експертски добијени) и њихова интеграцијаи синтеза је остварена коришћењем фази пропозиције и фази закључивања.Овакав приступ омогућава оцену техничког система ...управљање опремом, инжењерство одржавања,расположивост, фази закључивање, прикупљање података, булдозер... померање, дозери. Земљани Нивелисање терена откопних и одлагалиш-них етажа (израда планума), чишћење кровине угља, обликовање косина копа и одлагалишта, растресање (риповање) тере-на, копање канала, рупа за анкере, пропуста, водосабирника, утовар материјала. Багери са једним радним елементом ( ...
... или трактор са телескопским уређајем, уређаји за одмрзавање, грејдери, чистачи путева. Накнадни радови Техничка рекултивација Равнање површина одлагалишта, обликовање косина, израда канала, приступних путева. Дозери, дреглајни, хидраулични багери. Услужни радови Техничка инфраструктура Припрема ...
... могуће извести на систему горње ролне због изузетно великих динамичких удара. Треће, емисија топлоте се може опажати термовизијском камером када нема спољашње запрљаности трибомеханичког система, а што је у овом случају веома изражено због радне средине у коме овај систем ради (подаци који се добијају нису ...Radiša D. Đurić. "Концепт расположивости при дефинисању ефикасног одржавања помоћне механизације на површинским коповима" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-05-30)
-
Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala
Srđan B. Stanković (2016-09-11)Jezero Robule, formirano u podnožju rudničke raskrivke Oštreljski planir (Rudnik bakra Bor), je nastalo kao posledica rudarskih aktivnosti. Mikrobiološki diverzitet ekstremno kiselog jezera Robule ispitivan je primenom kako klasičnih mikrobioloških metoda (svetlosna mikroskopija i kultivacija na selektivnim podlogama) tako i primenom savremene metode molekularne biologije (analiza polimorfizama terminalnih restrikcionih fragmenata; T-RFLP). Takođe, ispitivan je i potencijal i efikasnost jezerske vode u biološkom luženju mineralnog koncentrata, kao i u bioluženju uzoraka stare flotacijske jalovine Rudnika bakra Bor.Na osnovu dobijenih rezultata ...... diverzitet tepiha značajno veći u poređenju sa površinom jezerske vode. 3) Zasejavanje dvoslojne čvrste podloge uzorcima jalovine uzete sa odlagališta rudničke raskrivke koja delom okružuje jezero Robule, je pokazalo da jalovište nastanjuju acidofilne gvožđe-oksidujuće i heterotrofne bakterije ...
... 2008). Citoplazma acidofilnih mikroorganizama je pH neutralna, dok je pH vrednost životne sredine niska, tako da između unutrašnjosti ćelije i spoljašnje sredine postoji veliki gradijent u koncentraciji protona koji enzim ATPaza koristi za ATP. Međutim, nekontrolisani ulazak protona u citoplazmu ...Srđan B. Stanković. "Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-11)
-
Модел померања терена услед утицаја рударских радова на основу радарских сателитских снимака
Зоран Гојковић (2023)Површински коп, као систем који обезбеђује енергетску стабилност или снабдевање сировинама које су од изузетне важности за привредни напредак, својим функционисањем утиче на околна насељена места. Међу бројним аспектима овог утицаја, може се издвојити издвојити и анализирати утицај вертикалних и хоризонталних померања која се јављају на површи терена. Мониторинг вертикалних и хоризонталних померања површи терена околних насељених места треба да има што бољу временску резолуцију (временски период између праћења деформација) како би се вертикална и хоризонтална померања контролисала и ...Зоран Гојковић. Модел померања терена услед утицаја рударских радова на основу радарских сателитских снимака, Београд : Универзитет у Београду, Рударко - геолошки факултет, 2023
-
Mikroorganizmi - biohidrogeološki indikatori odabranih pojava mineralnih voda Srbije
Vladimir Šaraba (2021)Sa namerom definisanja hidrogeološke uloge i značaja mikrobiološkog diverziteta odabranih pojava mineralnih voda Srbije, primenom sistema biodetektora, dokazano je prisustvo gvožđevitih, sulfato-redukujućih, sluz-produkujućih, heterotrofnih aerobnih i denitrifikacionih bakterija, na osnovu čega je proračunat rizik od razvoja procesa biokorozije i biohemijske inkrustacije, te zdravstveni rizik. Uz procenu rizika, izvedene su analize skenirajuće elektronske mikroskopije biofilmova i hidrogeohemijsko modeliranje, te makroskopska, otpička i difrakciona ispitivanja naslaga inkrustacije, dok je fizičko-hemijskim analizama utvrđena vrednost ukupne mineralizacije iznad 1 g/L, kao i povišeni ...biohidrogeologija, SEM analize, makroskopska i optička ispitivanja, rendgenska difrakcija praha, hidrogeohemijsko modeliranje, BART analize, metabarkoding analize mikrobioma, fizičko-hemijske analize, starenje bunara (biokorozija, biohemijska inkrustacija i biozarastanje), zdravstveni rizik... Slika 1.12 Spoljašnji razvoj procesa korozije gasovoda u močvarnom zemljištu Nemačke (Preuzeto od: Enning & Garrelfs, 2014)* *A – Gasovod je izrađen od ugljeničnog čelika i nalazi se u zemljištu sa anoksičnim vodama (1,4 mM sulfata, 17 mM rastvoreni neorganski ugljenik). Razvoj spoljašnje korozije se ...
... azotom, istovremeno ukazujući na potencijal voda u pogledu zagađenja organskim supstancima iz izvora kao što su septičke jame, kanalizacioni sistemi, odlagališta industrijskog otpada, itd., što indikuje da mineralne vode Lomnice zaslužuju posebnu pažnju sa aspekta određivanja zona sanitarne zaštite. Na slična ...
... energije, itd. U određenim slučajevima, transport mikroorganizama može biti toliko spor, zbog čega staništa podzemnih voda ostaju potpuno izolovana od spoljašnjih faktora, čime se stvaraju pogodni uslovi za alopatrijsku evoluciju mikroorganizama. S druge strane, budući da podzemne i površinske vode često odlikuje ...Vladimir Šaraba. Mikroorganizmi - biohidrogeološki indikatori odabranih pojava mineralnih voda Srbije, Beograd : [V. Šaraba], 2021
-
Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije
Branko R. Miladinović (2016-04-27)Ugalj predstavlja energent na čijoj osnovi se razvija privreda celog sveta.Zato mu se pridaje velika pažnja u eksploataciji i preradi, bez obzira na mnogeštetne uticaje na životnu sredinu, a posebno na efekat staklene bašte koji sestvara emisijom zagađujućih materija u atmosferu radom termoelektrana naugalj.U Srbiji, resurs koji se danas u najvećoj meri koristi u proizvodnjielektrične energije je ugalj i on učestvuje u proseku sa 70 %. U strukturi ukupneproizvodnje ugljeva, dominiraju lignitski ugljevi sa učešćem od 98 %, a ...Srbija, kameni i mrki ugalj, podzemna eksploatacija, preradauglja, rudničke vode, hemijski sastav, emisija zagađujućih materija, životnasredina... vrši se pomoću železničkih vagona, koji se postavljaju na most vage, neposredno ispod separacijskog postrojenja. Odvoženje jalovine na odlagalište koje se nalazi neposredno pored separacijskog postrojenja, vrši se kamionima. Separacija uglja rudnika „Vrška Čuka“ vrši se postupkom „mokre“ ...Branko R. Miladinović. "Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-04-27)