Претрага

Упит dcterms_subject_txt:ауторегресивно-кросрегресивни модел (ARCR)

799 items

  • Environmental Noise Impact Assessment for Large-Scale Surface Mining Operations in Serbia

    Uros Pantelic, Petar Lilic, Aleksandar Cvjetic, Nikola Lilic (2023)
    Noise emissions are a significant environmental impact caused by the mining industry in all technological phases of surface mining, mineral processing, and waste disposal. This paper presents the role of noise impact assessment and control in large-scale surface mining operations. Mine planning develops the model of mining operations, ore excavation, and waste dumping scheduling and processing rates, including spatial distribution of mining activities. Such a level of mine planning requires an environmental impact assessment study. This can be achieved ...
    mine planning, noise impact assessment, mining, noise mapping, environmental impact assessment

  • Polimorfne promene materije nastale mlevenjem minerala

    Milan Petrov, Ljubiša Andrić, Milena Kostović, Vladimir Jovanović, Dragan Radulović, Dejan Todorović, Branislav Ivošević (2023)
    U radu su prikazani rezultati istraživanja iz oblasti usitnjavanja, sakupljani duži niz godina, u Institutu za tehnologiju nuklearnih i drugih mineralnih sirovina. Poznato je da se područja sa frekfencijama preko 3·1011 do 3·1014 Hz nalaze u elektromagnetnom spektru infracrvenog i daleko infracrvenog emitovanog ili apsorbovanog zračenja. U radu su prikazani rezultati kada se materijal i kugle u mlinu nalaze na jednoj od pomenutih frekfencija, što nam omogućava da pomoću Borovog uslova frekfencija pristupimo izračunavanju emitovanih i apsorbovanih molarnih energija ...

  • Application of VIКOR method in the selection of an optimal splution of excavation “Borska Reka” ore deposit

    Sanja Bajić, Dragoljub Bajić, Branko Glušćević, Radmila Gaćina (2023)

  • A multi-criteria approach for assessing the potential of renewable energy sources for electricity generation: Case Serbia

    Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković (2021)
    When assessing the potential of renewable energy alternatives for electricity generation, it is necessary to implement a multi-perspective approach that includes economic, technical, environmental, and socio-political criteria. For the evaluation of criteria and alternatives, the Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) method is applied. The obtained weights are formed according to the values of energy indicators and expert judgments. The use of a fuzzy numerical value scale for the assessment of expert judgments and energy indicators provides a more sensitive ...
    Proizvodnja električne energije, Obnovljivi izvori energije, Višekriterijumsko odlučivanje, Srbija
    ... results, wind energy was found to be the optimal alternative. Çolak and Kaya (2017) developed a new model to select and evaluate renewable energy alternatives in Turkey. The suggested fuzzy MCDA model combines AHP and fuzzy TOPSIS methods. Their findings showed that wind energy was the best source among ...
    ... models and approaches to assess the potential of RES at the national and local levels. Strantzali et al. (2017) used a multicriteria decision-making model to determine the optimal fuel mix for electricity genera- tion in an isolated Greek island, with respect to the economic, technical, environmental, ...
    ... the objective to select the best renewable energy alternatives in a residential building in Algeria. Wang et al. (2020) integrated the FAHP and SWOT model for choosing and assessing the strategic renewable energy tech- nologies in Pakistan by considering four indicators and 17 sub- indicators. Various ...

  • Развој хибридног модела за оптиматизацију завршне контуре одлагалишта у површинској експлоатацији лежишта минералних сировина

    Aлександар Додеровић (2024)
    Површинска експлоатација минералних сировина захтијева претходно откопавање значајних( милионских) количина јаловине, које је неопходно транспортовати до локације на којој ће сеона трајно одложити. Традиционални приступ избора локације и дизајна одлагалишта се карактерише парцијалним приступом, заснованом на анализи неколико водећих критеријума као и на личном искуству инжењера, често занемарујући синергетски ефекат осталих утицајних фактора Технолошке операције које се односе на манипулацију јаловином, међу којима предњачи транспорт, генеришу највећи дио трошкова у површинској експлоатацији. Такође, цјелокупан процес експлоатације додатно је ограничен ...
    оптимизације завршне контуре одлагалишта, хибридни модел, површинска експлоатација, генетски алгоритам

  • Sentiment Analysis of Serbian Old Novels

    Ranka Stanković, Miloš Košprdić, Milica Ikonić Nešić, Tijana Radović (2022)
    In this paper we present first study of Sentiment Analysis (SA) of Serbian novels from the 1840-1920 period. The preparation of sentiment lexicon was based on three existing lexicons: NRC, AFFIN and Bing with additional extensive corrections. The first phase of dataset refinement included filtering the word that are not found in Serbian morphological dictionary and in second automatic POS tagging and lemma were manually corrected. The polarity lexicon was extracted and transformed into ontolex-lemon and published as initial ...
    sentiment lexicon, sentiment analysis, distant-reading, machine learning, old novels

  • Numerical Modeling and Simulation of the Effectiveness of Groundwater Source Protection Management Plans: Riverbank Filtration Case Study in Serbia

    Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Bojan Hajdin, Dragan Pamučar (2022)
    The paper describes the establishment and testing of an algorithm for developing sustainable management plans associated with groundwater source protection against potential pollutants and discusses the effectiveness of individual systems. The applied methodology pertains to groundwater resource management, particularly those cases that involve riverbank filtration. Namely, groundwater (numerical) modeling is employed to examine the groundwater regime and balance, as well as to create protection systems and illustrate their effectiveness. Particle tracking analysis is used to study pollutants’ travel and ...
    Water Science and Technology,Aquatic Science,Geography, Planning and Development,Biochemistry

  • Structural and microstructural study of brookite based TiO2 nanocomposites with carbon black (C)

    Aleksandar Kremenović, Mirjana Grujić-Brojčin, Nataša Tomić, Maja Šćepanović (2022)
    Structural and microstructural properties of TiO2-based nanocomposites with carbon black (C), synthesized by sol-gel-hydrothermal method, have been studied by XRPD and Raman scattering. Detailed size-strain analyses of XRPD and Raman scattering results are presented in order to investigate the influence of C content on brokite and anatase phase formation. The XRPD size-strain analyses have resulted in reliable structure and microstructure results for both anatase and brookite and their relative abundance ratio has been refined by Rietveld method. The brookite ...

  • Integrating landslide magnitude in the susceptibility assessment of the City of Doboj, using machine learning and heuristic approach

    Cvjetko Sandić, Miloš Marjanović, Biljana Abolmasov, Radislav Tošić (2023)
    In this work, landslide assessment of the Doboj City area was modeled by combining machine learning and heuristic tools. The machine learning part was used to map the Morphometric factor. i.e. probability of landslides based on relation between the magnitude of events and morphometric parameters: elevation, distance to streams, slope, profile curvature, and aspect. The Random Forest and Support Vector Machines algorithms were implemented in the learning protocol, which included several strategies: balancing of the training/testing set size, algorithm ...
    podložnost na kliženje, magnituda klizišta, mašinsko učenje, heuristički pristup, Doboj

  • Estimating hydraulic parameters for the complex hydrodynamic models

    Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Jelena Ratković, Bojan Hajdin (2018)
    Hydrodynamic models have usually been calibrated manually, by trial-and-error, with different values of hydraulic parameters and hydraulic characteristics of boundary conditions. This method of calibration and estimation of hydraulic parameters requires an extensive knowledge and experience of experts, but whether the resulting solution includes an optimal set of parameters still remains an open question. An optimization method founded upon the Gauss-Marquardt-Levenberg algorithm, along with PEST software based on that algorithm, introduces automation of model calibration with regularization, which substantially ...
    kalibracija, optimizacija, PEST, koeficijent filtracije

  • Definisanje specifičnih uslova dreniranja podzemnih voda na karstnim vrelima Krupac 1 i 2

    Kristina Gavrilović (2024)
    Izvorište Krupac se nalazi u jugoistočnom delu Srbije, u blizini grada Pirota i deo je sistema za vodosnabdevanje grada i okolnih mesta. Vrela Krupac 1 i Krupac 2 su gravitaciona karstna vrela, locirana na kontaktu jursko-krednog kompleksa stena sa neogenim naslagama Pirotske kotline, čije su specifičnosti uslova dreniranja, kao i uslova cirkulacije, ispitane hidrohemijskim i izotopskim metodama, kao i opitom obeležavanja ponora Golema dubka. Ustanovljeno je da se radi o mladim vodama i sistemu bez duboke cirkulacije podzemnih voda, ...
    izvorište “Krupac”, specifični uslovi dreniranja, karstna izdan, režim izdani
    ... bilo da se u okviru ovog Elaborata uradi kratkoročni prognostički matematički model. Primenjene su autokorelacione i krostorelacione analize, kao i stohastički modeli, kao što je autoregresivno-krosregresivnimodel (ARCR), kojim Je moguće izračunati kratkoročnu prognozu isticanja karstnog vrela, ...
    ... anja, nakon čega bi vrelo presušilo.Pravilnikom je definisano da je za svako izvorište kapaciteta većeg od 100 l/s neophodno uraditi matematički model. Kako je tokom osmatračkog perioda (12. mart 2021. — 22. mart 2022. godine) apsolutni minimum isticanja karstnog vrela Krupac zabeležen 4. decembra ...
    ... verovatnoću pojave jednog od mogućih stanja procesa (Krešić, 1991, Milanović & Petrović, 2022). Njegova osnovna odlika jeste što je stohastički model određen sa verovatnoćom pojave u vremenu t na osnovu poznavanja prethodnog stanja u vremenu tO< t. Autokorelaciona funkcija podrazumeva opisivanje ...

  • Opremanje bušotine X zavojnom pumpom

    Milan Filipović (2024)
    Ovaj rad se bavi osnovnim pojmovima i karakteristikama zavojnih pumpi.Prikazan je sklop zavojnih pumpi i njena prateća oprema. Objašnjen je princip rada zavojnih pumpi kao i uloga svakog mašinskog elementa koji se nalazi u pumpi. Razmotrene su prednosti i nedostaci primene ovih primarnih mehaničkih metoda eksploatacije ugljovodonika. Dat je uvid u inovativna rešenja problematike primene zavojnih pumpi. Na konkretnom primeru bušotine X su prikazani problemi kao i rešenja primene ovih primarnih mehaničkih metoda u praksi. Napravljena je detaljna analiza ...
    zavojne pumpe, oprema, primarne mehaničke metode, ugljovodonici, analiza rada
    ... lakše proizvodnje fluida. Na slici 12 je prikazan konačni model bušotine X sa pratećom opremom: 1 ) SURFACE EQUII Sk __J Tubing flow from Perforacija Tubing Pk Perforacija 805 m ___ - 807m — Casing 810m — Slika 12 Model bušotine X Iz priložene slike se zelenim strelicama može videti ...
    ... Cutilow: 0 Operating Points Slika 18 Senzitivna analiza pada ležišnog pritiska 4.1 NPPrednostiupotrebe zavojnih pumpi Na osnovu modela bušotine, senzitivne analize ı modela fluida, optimalan izbor mehaničke metode za bušotinu X jesu zavojne pumpe ali uz određene probleme koji će biti objašnjeni ı ...
    ... g fakulteta. Pipesim jJe softver koji se koristi za simulaciju višefaznog protoka, toplotnog prelaza i ponašanja fluida. U njemu je napravljen model bušotine na osnovu podataka o trajektoriji bušotine koja Je data u tabeli 3. Tabela 3 Trajektorija bušotine 245 245 287.7 287.696 295.7 295 ...

  • Termičke metode povećanja iskorišćenja naftnih ležišta

    Vesna Karović Maričić (2019)
    Ležišta nafte, eksploatacija

  • Parallel Stylometric Document Embeddings with Deep Learning Based Language Models in Literary Authorship Attribution

    Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Milica Ikonić Nešić, Joanna Byszuk, Maciej Eder (2022)
    This paper explores the effectiveness of parallel stylometric document embeddings in solving the authorship attribution task by testing a novel approach on literary texts in 7 different languages, totaling in 7051 unique 10,000-token chunks from 700 PoS and lemma annotated documents. We used these documents to produce four document embedding models using Stylo R package (word-based, lemma-based, PoS-trigrams-based, and PoS-mask-based) and one document embedding model using mBERT for each of the seven languages. We created further derivations of these ...
    General Mathematics, Engineering (miscellaneous), Computer Science (miscellaneous)

  • Human Hemoglobin and Antipsychotics Clozapine, Ziprasidone and Sertindole: Friends or Foes?

    Lena Platanić Arizanović, Nikola Gligorijević, Ilija Cvijetić, Aleksandar Mijatović, Maja Krstić Ristivojević, Simeon Minić, Aleksandra Nikolić Kokić, Čedo Miljević, Milan Nikolić (2023)
    Packed with hemoglobin, an essential protein for oxygen transport, human erythrocytes are a suitable model system for testing the pleiotropic effects of lipophilic drugs. Our study investi gated the interaction between antipsychotic drugs clozapine, ziprasidone, sertindole, and human hemoglobin under simulated physiological conditions. Analysis of protein fluorescence quenching at different temperatures and data obtained from the van’t Hoff diagram and molecular docking indicate that the interactions are static and that the tetrameric human hemoglobin has one binding site for ...
    Inorganic Chemistry, Organic Chemistry, Physical and Theoretical Chemistry, Computer Science Applications, Spectroscopy, Molecular Biology, General Medicine, Catalysis

  • Geotehnički uslovi rekonstrukcije Zavičajnog muzeja u Jagodini

    Milan Tokanović (2024)
    U radu su prikazana geotehnička istraživanja za potrebe rekonstrukcije Zavičajnog muzeja Jagodina.Zavičajni muzej u ulici Kneginje Milice br.82 u Jagodini, ima ozbiljna oštećenja pojedinih delova konstrukcije koja su nastala na objektu tokom više od 80 godina eksploatacije.Kako bi se trajno rešio problem dinamičke stabilnosti i statičke održivosti konstruktivnog sistema objekta,neophodno je bilo definisanje geotehničkih uslova u zoni interakcije prirodne sredine i konstrukcije predmetnog objekta.Izvedena su terenska i laboratorijska ispitivanja na osnovu kojih su dobijene geotehničke podloge. Na osnovu dobijenih geotehničkih podloga ...
    geotehnička istraživanja, Zavičajni muzej, temelji, fundiranje, nosivost, sleganje, istražne jame, laboratorijska geomehanička ispitivanja, Jagodina
    ... CRTEŽ: Geotehnički model terena GTM-3 (Zavičajni muzej Jagodina) Crtao: Datum: Broj priloga: Milan Tokanović | decembar, 2023 43 PRORAČUN DOZVOLJENE NOSIVOSTI METODA: Po "Pravilniku o tehničkim normativima za temeljenje građevinskih objekata" GEOTEHNIČKI MODEL TERENA: GMT-I (prilog 3 ...
    ... Situacija terena sa rasporedom istražnih radova 1:250 Geotehnički preseci terena 12% Inženjerskogeološki profili istražnih jama 1:50 Geotehnički modeli terena GMT 1:40 Proračuni dozvoljenog opterećenja Katedra za geotehniku Prilog br. 1 Prilozi br. 2.1-2.2 Prilozi br. 3.1 – 3.6 Prilozi ...
    ... situacioni plan sa rasporedom istražnih radova, geotehničke preseke terena, inženjerskogeološke profile izvedenih istražnih jama, geotehničke modele terena i prikaz rezultata izvedenih laboratorijskih ispitivanja. Predmet ovog rada je prikazivanje i analiza rezultata istraživanja koja su izvedena ...

  • Digital Library From A Domain Of Criminalistics As A Foundation For A Forensic Text Analysis

    Dalibor Vorkapić, Aleksandra Tomašević, Miljana Mladenović, Ranka Stanković, Nikola Vulović (2017)
    U ovom radu predstavljen je model koji omogućava prikupljanje, pripremu, opis metapodataka, upravljanje i eksploataciju, uključujući pretragu punog teksta dokumenata iz domena kriminalistike napisanih na srpskom jeziku. Predloženi pristup primenjuje se na veb portalu koji sakuplja različite tekstove nastale iz časopisa Akademije za kriminalistiku i policijske studije, Krivičnog zakona Srbije, konferencija „Tara“ i „Reiss“, kao i iz nekih doktorskih disertacija vezanih za ovu oblast istraživanje. Nakon obrade teksta, korpus koji sadrži preko 5500 stranica običnog teksta, kreiran je i ...
    Omeka, Wordnet, pretraga punog teksta, morfološka i semantička pretraga teksta, proširenje upita
    ... «extend» «extend» «extend» Figure 3. Linguistic resources applications DYNAMIC MODEL QUERY EXPANSIONS The dynamic aspect of the application is presented in the interaction diagram with a model of query expansion, showing messages sent between objects or class instances, as a series ...
    ... Belgrade – Faculty of Mining and Geology Nikola Vulović University of Belgrade – Faculty of Mining and Geology Abstract: This paper presents a model that provides harvesting, preparation, metadata description, management and exploitation including full text search over documents from a domain of ...
    ... whether they are illegal (e.g. sexist) or unethical (e.g. intended to harm) or whether they are not (e.g. simply provocative). 8 SOFTWARE SOLUTIONS MODEL The human language processing group (HLT group) at the University of Belgrade is engaged for many years now in a task of producing various language ...

  • Navigacija budućnosti: poslovni rizici i prilike u rudarskoj industriji

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Vuk Lazić (2024)
    Sektor rudarstva i metalurgije se globalno suočava sa brzo evoluirajućim okruženjem u 2024. godini, koje karakteriše jedinstvena međusobna zavisnost rizika i prilika. Sektor je u središtu globalne energetske tranzicije, uz rastuću potražnju za kritičnim mineralnim sirovinama poput litijuma, nikla i bakra, koji su od suštinskog značaja za tehnologije obnovljive energije i električna vozila. Međutim, ova sve veća odgovornost donosi brojne izazove, uključujući pojačanu pažnju na ekološke, društvene i upravljačke (ESG) faktore, fizičke i tranzicione rizike uzrokovane klimatskim promenama, i ...

  • Izbor rotornih bagera za proces revitalizacije: primer rotornih bagera SRs 1200 u rudarskom basenu Kolubara

    Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Stevan Đenadić, Filip Miletić, Goran Todorović, Dragan Novaković (2020)
    Revitalizacija je proces ili skup tehničkih zahvata na mašini kojim se vrši zamena svih dotrajalih ili oštećenih delova metalne konstrukcije. Sastavni deo procesa revitalizacije je i modernizacija zastarele elektro-mašinske opreme. Principi revitalizacije sasvim sigurno nisu sadržani u okviru redovnog godišnjeg ili dnevnog održavanja. Oni predstavljaju održavanje onih veličina koje su značajne za mašinu kao celinu (u ovom slučaju rotorni bager). U ovom radu su analizirani rotorni bageri oznake SRs 1200. Na površinskim kopovima rudarskog basena Kolubara takvih bagera ima ...
    Rotorni bageri, revitalizacija, SRs1200

  • Pregled hidrogeoloških istraživanja novootkrivenih ležišta metaličnih mineralnih sirovina na prostoru Srbije

    Nebojša Atanacković, Vladimir Živanović, Veselin Dragišić, Sava Magazinović, Jakov Andrijašević (2022)
    Rastuća potražnja za mineralnim sirovinama, zavisnost evropske industrije od njihovog uvoza, kao i otvaranje tržišta u zadnjih 20-ak godina bili su pokretač intenzivnih istraživanja ležišta mineralnih sirovina na području Srbije. Ova istraživanja za rezultat su imala otkriće važnih ležišta bora i litijuma „Jadar“ i „Valjevo“, sedimentnih ležišta zlata „Bigar i Korkan“ i bakra i zlata „Čukaru Peki“. Sastavni deo ovih aktivnosti, posebno u okviru značajnijih novootkrivenih metaličnih ležišta, bila je hidrogeološka karakterizacija ležišta i okolorudnih terena. U razmatranom periodu ...
    rudnička hidrogeologija, rudničke vode, metalična ležišta, podzemne vode, Srbija