Претрага
157 items
-
Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems
In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije... 1) The module for the evaluation of air flow and pressure distribution in the ventilation system; 2) The module for the analysis of the heat pattern in the mine; 3) The module for the analysis of temperature and heat depression distribution in the case of a fire in the mine; 4) The module for the ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić. "Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems" in X Kongres Matematičara, Matematički fakultet, Beograd (2001)
-
Specifičnosti fundiranja u lesnim naslagama – objekat Poreska uprava Zemun
Anja Dević (2024)U ovom završnom radu prikazani su literaturni podaci koji se odnose na geotehničke karakteristike terena izgrađenih od lesa na primeru šireg istražnog prostora, tzv. Zemunskog lesnog platoa, kao i rezultati detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun. U prvom delu rada prikazani su uslovi nastanka karakteristične makroporozne strukture lesa i njen uticaj na fizičko-mehaničke karakteristike i stabilnost terena izgrađenih od lesa. Na osnovu analize i interpretacije rezultata detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun prikazane su ...... edometarski opiti na uzorcima uz uvažavanje uticaja provlaživanja, dali su, za prvi horizont lesa module stišljivosti ispod 5 000 kPa. U dubljim delovima (do nivoa izdani) za isti raspon napona (150 kPa) modul stišljivosti dostiže ı 12 000 kPa. U triaksijalnim CD uslovima, otkrivena su tri bitno različita ...
... Indeks plastičnosti Ip = 4.00 – 18.50 Indeks konsistencije L = 0.85 – 1.00 Ugao unutrašnjeg trenja (p = 22.0 – 23.09 Kohezija c =20.0 – 25.0 kPa Modul stišljivosti Mu(aoo-zoo) = 9 681 — 7 407 kPa „Pogrebena zemlja” I horizont (pz 1) Utvrđena u svim istražnim bušotinama neposredno ispod sloja lesa ...
... 23.041% Indeks plastičnosti Ip = 7.00 – 19.80 Indeks konsistencije L = 0.83 – 0.98 Ugao unutrašnjeg trenja (p = 249 Kohezija c= 25.0 kPa Modul stišljivosti Myaioo-zo0) = 5 277 kPa Les H horizont (I 2) Utvrđen u svim istražnim bušotinama neposredno ispod sloja pogrebene zemlje prvog horizonta ...Anja Dević. Specifičnosti fundiranja u lesnim naslagama – objekat Poreska uprava Zemun, 2024
-
An intelligent hybrid system for surface coal mine safety analysis
Nikola Lilić, Ivan Obradović, Aleksandar Cvjetić. "An intelligent hybrid system for surface coal mine safety analysis" in Engineering Applications of Artificial Intelligence (2010)
-
Properties of fly ash and slag from the power plants
This paper describes the physical, chemical and mineral properties of ash and slag, which were taken from thermal power plants Nikola Tesla A, Nikola Tesla B, Kostolac A and Kostolac B. The knowledge of the mineralogical material composition is important because the type of minerals directly determines the properties of the fly ash and slag and their possible application. Laboratory tests showed that ash and slag samples consist of the following minerals: amorphous materials, quartz, feldspar, mullite, melilite, cristobalite, ...fly ash, slag, physical composition, chemical composition, mineral composition, X-ray diffraction method... composition. Based on the chemical composition the module R is deter- mined, and is shown in Fig. 5. The R module is used for deter- mination of ash and slag classification according to the chem- ical composition. The formula for determining the R module is: 2 3 2 3 ( ) ( ) SiO AlO R CaO MgO Fe ...
... Fe O + = + + (1) According to the size of the module R, the fly ash can be clas- sified as silica-calcium (R<2), silicate (R = 2–6) or aluminum- silicate (R>6). Table 1. Physical properties of �y ash and slag. No. humidity of the sample (w) [%] Fraction <63µm (<63 µm) [%] Density <2.9 (<2.9) [g/cm3] ...
... 1000 – loss on ignition 1000°C; m – �y ash for month May; j – �y ash for month June; (s) – slag; NT – Nikola Tesla; KO – Kostolac Figure 5. The R module according to PP (m – �y ash for month May; j – �y ash for month June; (s) – slag; NT – Nikola Tesla; KO – Kostolac). G eo lo g ia C ro a ti ...Miloš Šešlija, Aleksandra Rosić, Nebojša Radović, Milinko Vasić, Mitar Đogo, Milovan Jotić. "Properties of fly ash and slag from the power plants" in Geologia Croatica, Zagreb : Croatian Geological Survey (2016). https://doi.org/10.4154/gc.2016.26
-
Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”
Vladimir Čebašek, Veljko Rupar (2018)Eksploatacijom boksita iz ležišta "Podbraćan" formiran je površinski kop sa maksimalnom visinom zavšne kosine od 280 m. Redovnom kontrolom stabilnosti trenutnog stanja kosina površinskog kopa utvrđeno je da faktor sigurnosti iznosi Fs = 1.71 – 1.85, a što je ukazalo da postoji mogućnost povećanja nagiba kosine. U radu je prikazan postupak analize mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa "Podbraćan".Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”" in Mining and Geology Today, II international symposium, Belgrade, 04 - 05.12.2018., Rudarski institut, Balkanska akademija nauka, Akademija inženjerskih nauka Srbije (2018). https://doi.org/10.25075/SI.2018.17
-
Osnovi geofizike B - praktikum
Dejan Vučković (2021)Dejan Vučković. Osnovi geofizike B - praktikum, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Integrisano okruženje za pripremu paralelizovanog korpusa
Razvoj paralelizovanih korpusa zahteva pripremu paralelnih tekstova za njihovu integraciju u paralelizovani korpus. Reč je o jednom kompleksnom zadatku koji se može rešiti na različite načine, i koji mora da se odvija u nekoliko koraka. U ovom radu najpre je iznet postupak pripreme paralelnih tekstova za paralelizovani korpus koji se koristi u Grupi za jezičke tehnologije Univerziteta u Beogradu. Potom je dat kratak pregled programa (XAlign, Concordancier, WS4LR), odnosno softverskih alata koji se pri tome koriste. Nedostatak udobnog okruženja ...... teksta koriste se odgovarajući moduli u okviru integrisanog okruženja WS4LR (WorkStation for Lexical Resources) razvijenog u okviru Grupe za jezičke tehnologije (Krstev et al., 2006). U svrhu konverzije TMX formata u vertikalizovan format, razvijena su dva modula. Prvi modul razlaže TMX dokument na XML ...
... XML dokumente za svaki pojedinačni jezik tako da su očuvane informacije o jedinicama prevođenja. Drugi modul potom vrši konverziju tako dobijenih dokumenata u vertikalizovan tekst. U poslednjem koraku koristi se programski paket IMS Corpus Workbench (CWB), razvijen na Univerzitetu u Štutgartu6 koji ...
... alatom Concordancier Kako ispravljanje nekih grešaka uz pomoć programa Concordancier može biti vrlo mukotrpno, to su u okviru ACIDE okruženja, kroz module softverskog alata WS4LR, obezbeđene i dodatne mogućnosti vizuelizacije i korigovanja grešaka uparivanja, koje korisniku mogu znatno olakšati uspešno ...Ivan Obradović, Ranka Stanković, Miloš Utvić. "Integrisano okruženje za pripremu paralelizovanog korpusa" in Zbornik radova međunarodnog simpozijuma Razlike između bosanskog/bošnjačkog, hrvatskog i srpskog jezika, Graz, Austria, April 2007, - (2007)
-
Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface
Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos (2024)Predstavljamo trenutne aktivnosti na definisanju interfejsa leksikona i korpusa koji će služiti kao referenca u prikazu polileksemskih jedinica - višečlanih izraza - (različitih tipova - imenskih, glagolskih, itd.) u specijalizovanim leksikonima i povezivanju ovih unosa sa njihovim pojavljivanjima u korpusima. Konačni cilj je korišćenje ovakvih resursa za automatsko identifikovanje višečlanih izraza u tekstu. Uključivanje nekoliko prirodnih jezika ima za cilj univerzalnost rešenja koje nije usredsređeno na određeni jezik, kao i prilagođavanje idiosinkrazijama. Raspravljaju se izazovi u leksikografskom opisu višerečnih ...Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos. "Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface" in Proceedings of the Joint Workshop on Multiword Expressions and Universal Dependencies (MWE-UD) @ LREC-COLING 2024, Turin, May 25, 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Praktikum iz miniranja na površinskim kopovima
Lazar Kričak, Milanka Negovanović (2020)Lazar Kričak, Milanka Negovanović. Praktikum iz miniranja na površinskim kopovima, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2020
-
Mašine i uređaji za površinsku eksploataciju i transport - zbirka zadataka
Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić (2012)Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić. Mašine i uređaji za površinsku eksploataciju i transport - zbirka zadataka, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2012
-
Daljinsko merenje temperature na bušotinskom cevovodu
Aleksa Petrović (2024)Ovaj diplomski rad analizira daljinsko merenje temperature na bušotinskim cevovodima, koje je od velike važnosti za kontrolu i nadzor nad industrijskim procesima posebno u ekstremnim uslovima kao što su visoke temperature i pritisci u bušotinama. Opisane su različite vrste temperaturnih senzora, kao što su termoparovi, bimetalni i otpornički termometri, kao i senzori na bazi optičkih vlakana, koji se primenjuju za kontinualno merenje temperature duž cevovoda u realnom vremenu. Daljinsko merenje temperature omogućava pravovremeno otkrivanje curenja i nepravilnosti, što je ...temperatura, daljinsko merenje temperature, bušotinski cevovodi, DTS sistemi, infracrveni senzori, bežične mreže... električni signal. 2. Bežični komunikacioni modul: Modul koji prenosi podatke o temperaturi preko bežičnih mreža, omogućavajući prenos podataka na velike udaljenosti bez fizičkih veza. 3. Izvor napajanja: Najčešće baterija koja napaja senzorski modul i komunikacijski sistem. 4. Kućište: Zaštitno ...
... komponenti koje omogućavaju prenos podataka na daljinu bez potrebe za fizičkim kablovima. Ove komponente uključuju senzorski modul za detekciju temperature, bežični modul za prenos podataka, i bateriju koja napaja sistem. Senzori koriste različite tehnologije prenosa, poput Zigbee, LoRaWAN, Sigfox ...
... Ovi senzori mogu koristiti različite komunikacione protokole, u zavisnosti od udaljenosti prenosa i specifičnih potreba sistema. Komunikacioni moduli koriste različite frekvencijske opsege za prenos podataka, kao što su 2.4 GHz za Zigbee ili ultra-niski frekvencijski opseg: za LoRaWAN. LoRaWAN ...Aleksa Petrović. Daljinsko merenje temperature na bušotinskom cevovodu, 2024
-
Automatic construction of a morphological dictionary of multi-word units
The development of a comprehensive morphological dictionary of multi-word units for Serbian is a very demanding task, due to the complexity of Serbian morphology. Manual production of such a dictionary proved to be extremely time-consuming. In this paper we present a procedure that automatically produces dictionary lemmas for a given list of multi-word units. To accomplish this task the procedure relies on data in e-dictionaries of Serbian simple words, which are already well developed. We also offer an evaluation ...electronic dictionary, Serbian, morphology, inflection, multiwordn units, noun phrases, query expansion... including dictionary look-up used in the module for (automated) production of DELAC entries. To manipulate the strategy in the form of XML documents our tool relies on W3C standard languages XQuery and XSLT supported by .NET. The user interface of the module for automatic production of DELAC lemmas ...
... within DELAC entries (everything between the parenthesis) in most cases already exists in dictionaries of simple words (DELA) we decided to develop a module for our lexical resources management tool LeXimir, an enhancement of its predecessor WS4LR [6], that would help in obtaining this information. However ...
... likely solution will be among the first two offered. 5 Implementation and Usefulness Our procedure for automatic production of DELAC entries is a module of the LeXimir tool [6], which is written in C# and operates on the .NET platform. It supports development, maintenance and exploitation of various ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Duško Vitas, Miloš Utvić. "Automatic construction of a morphological dictionary of multi-word units" in Lecture Notes in Computer Science 6233, Advances in Natural Language Processing, Proceedings of the 7thInternational Conference on NLP, IceTAL 2010, Reykjavik, Iceland, August 2010, Springer (2010): 226-237. https://doi.org/10.1007/978-3-642-14770-8_26
-
Specifičnosti izgradnje deonice 3 brze saobraćajnice Požarevac-Golubac na organskom tlu
Vojislav Lučić (2024)U ovom završnom radu prikazani su podaci koji se odnose na metode ojačanja terena izgrađenog od slabonosivog organskog tla, kao i njegove geotehničke karakteristike na primeru šireg istražnog prostora, u okolini sela Kumane duž trase treće dionice brze saobraćajnice Požarevac-Golubac. U radu su prvo prikazane osnovne karakteristike i podele organskog tla i treseta, zatim su navedene metode ojačanja tla koje mogu da se koriste na datom istražnom prostoru i na kraju je izvršena analiza i interpretacija rezultata geotehničkih istraživanja ...organsko tlo, treset, metode ojačanja slabonosivog tla, slieganje, konsolidacija i vremenski tok konsolidacije... i opiti na osnovu kojih je definisan koeficijent sekundarne kompresije ca=0.01. Izmjeren modul stišljivosti ovog sloja iznosi M,=1873 kPa. Ispod tresetnih naslaga se nalaze deblje naslage pijeska modula stišljivosti My=10000 kPa. U ovoj sredini su definisani ugao unutrašnjeg trenja Q=33" i ...
... Je mjereno za linearno elastičan geomaterijal i ono se određuje po formuli s, = 2,m, n *A Ozn * H, gdje je my n modul zapreminske stišljivosti n-tog sloja (recipročna vrijednost modula stišljivosti My). Sekundarno slijeganje se računa preko standardne metode po kojoj slijeganje raste ; < ; t :; ...
... ni fa kt or Is krutosti temelja (iznosi 1 za savitljiv, a 0.79 za kruti temelj), pn neto kontaktno opterećenje, dr prečnik temelja, E modul elastičnosti i L uticajni faktor (za W usvojene vrednosti Poasonovog Slika 2 — Dijagram određivanja uticajnog faktora , (Han J. koeficijenta ...Vojislav Lučić. Specifičnosti izgradnje deonice 3 brze saobraćajnice Požarevac-Golubac na organskom tlu, 2024
-
Hibridni sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika
... koje predstavljaju module. Modulom Baza omogućava se upravljanje zajedničkim podacima za ResNet i SimVent koji se nalaze u bazi podataka. Ovaj modul sadrži operacije za pretraživanje baze, brisanje podataka, unos podataka, editovanje, ažuriranje, sortiranje podataka i dr. Modul BazaResNet obuhvata ...
... proračuna distribucije protoka vazduha u okviru modula Simulacije-DP. Klasa modul Zaštita predstavlja modul Visual Basic-a koji obuhvata servise vezane za zaštitu softvera na osnovu kojih se daju prava korišćenja pune ili studentske verzije. Klasa modul CAD i klase ObjPicture, ObjCvor, ObjOgranak i ...
... koje predstavljaju module. Modulom Baza omogućava se upravljanje zajedničkim podacima za ResNet i SimVent koji se nalaze u bazi podataka. Ovaj modul sadrži operacije za pretraživanje baze, brisanje podataka, unos podataka, editovanje, ažuriranje, sortiranje podataka i dr. Modul BazaSimVent obuhvata ...Nikola Lilić, Ranka Stanković, Ivan Obradović. Hibridni sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika, Rudarsko-geološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, 2000
-
Data from the Digital Repository of the Faculty of Mining and Geology in eScience (eNauka)
Biljana Rujević, Mihailo Škorić (2024)The paper describes linking the Digital Repository of the University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology, with the eScience system in terms of transferring metadata about the results of researchers' scientific work. The steps taken to ensure a smooth harvesting of metadata are outlined. Additionally, a presentation of additional improvements to the OAI system is provided, aiming to contribute to the automatic linking of authors with their results in the eScience system.Biljana Rujević, Mihailo Škorić. "Data from the Digital Repository of the Faculty of Mining and Geology in eScience (eNauka)" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2024). https://doi.org/10.18485/infotheca.2023.23.2.4
-
Машине и помоћни радови на површинским коповима
Драган Игњатовић, Томислав Шубарановић, Стеван Ђенадић. Машине и помоћни радови на површинским коповима, Београд : Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет, 2021
-
Sprega neuronskih mreža i numeričkih modela zadefinisanje sigurnih rastojanja kod razletanja komada pri miniranju
Saša S. Stojadinović (2013-09-16)Doktorska disertacija sa navedenim naslovom prezentuje rezultate istraživanjaproblema razletanja komada pri miniranjima. Cilj istraživanja bio je kreiranje opšteg iuniverzalno primenljivog modela za prognozu maksimalnih dometa razletelih komada idefinisanje sigurnih rastojanja. Kombinacijomterenskih istraživanja, numerikogmodeliranja balistikih trajektorija razletelih komada i adaptivne prirode neuronskihmreža definisan je koncept neuro-numerike sprege. Sprega je objedinila univerzalnuprimenljivost numerikog modela i sposobnost prilagoavanja neuronskih mrežalokalnim uslovima u opšti model za prognozu maksimalnih dometa razletelih komada.Za potrebe sprege, a kao integralni deo disertacije, razvijen je metod za odreivanjekoeficijenta ...Razletanje, miniranje, domet, sigurna rastojanja, numeriki modeli,neuronske mreže, sprega, verifikacijaSaša S. Stojadinović. "Sprega neuronskih mreža i numeričkih modela zadefinisanje sigurnih rastojanja kod razletanja komada pri miniranju" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-16)
-
Geotehnički uslovi izgradnje metro stanice "Francuska" u Beogradu
Lazar Pavlović (2024)Cilj ovog rada je analiza stabilnosti dijafragme, predviđene kao mere za obezbeđenje dubokog iskopa od zarušavanja okolnog tla koji se izvodi na mestu buduće metro stanice “Francuska” koja je planirana u okviru prve faze, prve linije metroa u Beogradu – sekcije „Centar“. U okviru numeričke analize je izvršena analiza stabilnosti konzolne dijafragme kao i dijafragme sa ankerom – slobodno oslonjene dijafragme, kako bi se moglo napraviti poređenje dobijenih vrednosti koje se odnose na dubinu fundiranja koja je potrebna da ...... statičkog penetrometra — qi (MPa) / 2* Nedrenirana čvrstoća na smicanje — Su (kN/m?) 331 40 – 120* Parametri deformabilnosti Modul stišljivosti – Mv (kN/m?) / 10000? Modul elastičnosti – Es (kN/m?) 46003 / Tabela 7. Fizičko – mehanički i otporno deformabilni parametri nasipa, 7 - Sowers (7979); ...
... (") 29 / / kohezija c (kPa) 29 / / Nedrenirana čvrstoća na smicanje — Su 99 #1 50 (kN/m?) Parametri deformabilnosti Modul stišljivosti – Mv (kN/m?) 9900? / 45003 Modul elastičnosti – Es (kN/m?) / / / Poasonov koeficijent v .25 Koeficijent filtracije k (m/s) 9.8:10 9 / | 3.7:1078 Tabela ...
... kohezija c (kPa) 23! / / Nedrenirana čvrstoća na smicanje — Su / 75? | 80 — 100*%* (kN/m?) Parametri deformabilnosti Modul stišljivosti — Mv (kN/m?) 103003 / | 125004 Modul elastičnosti – Es (kN/m?) / / / Koeficijent filtracije k (m/s) 6.3·:10% / |1·10-% Tabela 9. Fizičko – mehanički i otporno ...Lazar Pavlović. Geotehnički uslovi izgradnje metro stanice "Francuska" u Beogradu, 2024
-
Energetska bezbednost sektora prirodnog gasa Srbije
U prve dve decenije 21. veka obezbeđivanje sigurnosti snabdevanja prirodnim gasom domaćeg tržišta bio je jedan od prioriteta razvoja energetike Srbije. Istovremeno, aspekt sigurnog snabdevanja bio je neizostavni deo slagalice stvaranja energetske bezbednosti. Izražena uvozna zavisnost je dominantna karakteristika sektora prirodnog gasa, tačnije, Republika Srbija je snažno zavisna od ruskog gasa, sa više od 80% uvezenih količina gasa, a do pre dve godine snabdevala se isključivo kroz jednu interkonekciju. U radu se razmatra aktuelna situacija u sektoru prirodnog ...... Ivanjici. 2006. godine (CV) . upisao je Mašinski fakultet Univerziteta u Beogradu. Osnovne i diplomske Slzozg]rec' za svakog akademske studije na modulu Procesna tehnika i zaštita životne sredine završio je u roku, 2011. godine. Završio je doktorske studije na Rudarsko-geološkom fakultetu, Univerzitet ...
... words about each enrolled at the Faculty of Mechanical Engineering, UB. He completed his author) undergraduate and graduate academic studies in the module Process Engineering and Environmental Protection in 2011. He finished his doctoral studies at the Faculty of Mining and Geology, UB, in the study ...Aleksandar Madžarević, Predrag Jovančić, Miroslav Crnogorac. "Energetska bezbednost sektora prirodnog gasa Srbije" in 36. Međunarodni kongres o procesnoj industriji – Procesing ’23, Šabac, 1. i 2. juna 2023. , Beograd : Savez mašinskih i elektrotehničkih inženjera i tehničara Srbije (SMEITS) Društvo za procesnu tehniku (2023)
-
Merenje u naftnom rudarstvu
Snežana Aleksandrović, Branko Leković (2020)Snežana Aleksandrović, Branko Leković. Merenje u naftnom rudarstvu, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2020