Претрага
813 items
-
Constitutive Model for Analysis of Long-Term Municipal Solid Waste Landfill Settlement
Irena Basarić Ikodinović, Dragoslav Rakić, Mirjana Vukićević, Sanja Jocković, Jovana Janković Pantić (2022)Large long-term settlement occurs at the municipal solid waste landfills over an extended period of time which may lead to breakage of the geomembrane, damage of the cover systems, other protective systems or facilities constructed on top of a landfill. Also, municipal solid waste is an extremely heterogeneous material and its properties vary over location and time within a landfill. These material characteristics require the formulation of a new constitutive model to predict the long-term settlement of municipal solid ...Irena Basarić Ikodinović, Dragoslav Rakić, Mirjana Vukićević, Sanja Jocković, Jovana Janković Pantić. "Constitutive Model for Analysis of Long-Term Municipal Solid Waste Landfill Settlement" in ICEG 2022: International Conference on Environmental Geotechnics, World Academy of Science, Engineering and Technology (2022)
-
Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova
Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...... međusobno potirati. Tabela 2. Analitičke razlike prilikom konverzije grid modela u blok model Tip geološkog Zapremina Količine uglja Kvalitet - DTE modela (m*) (0) (kJ/kg) Grid model 266,112,576 89,821,302 11,967 Blok model 260,390,411 87,969,734 12,066 Razlika (%) 2.15 2.06 0.82 d. Nesklad ...
... rešenja zahtevaju „modeliranje ležišta”, odnosno razvoj tzv. geološkog blok modela, kao i 77 njegovu konverziju u ckonomski blok model. Ekonomski blok model nastaje tako što se svakom bloku u geološkom blok modelu ležišta, dodeli novi atribut (karakteristika) koji definiše ekonomsku vrednost ...
... složenih ležišta uglja potreban je diskretno definisan geološki model. U slučaju blok modela, to podrazumeva blokove malih dimenzija (visina bi trebala da odgovara granici selektivnosti) što posledično dovodi do velikog broja blokova u modelu. Na Slici 4, prikazan karakterističan geološki profil i st ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković. "Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova" in XIV Međunarodna konferencija OMC 2020, Zlatibor, Srbija, 14-17. oktobar 2020., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2020)
-
Geološko-geofizički model dela Timočkog magmatskog kompleksa
Snežana M. Ignjatović (2014-06-30)Timočki magmatski kompleks (TMK) u geotektonskom smislu pripada KarpatoBalkanidimaistočne Srbije, koji su deo Tekijsko-Dakijske jedinice. TMK je nastaotokom kontinuirane vulkanske aktivnosti, koja je trajala oko deset miliona godina iodvijala se generalno u tri faze (Zimmerman et al., 2008, Kolb et al., 2013, Banješević,2006). Pomeranje vulkanskog fronta je išlo od istoka ka zapadu (von Quadt et al., 2002,2003, 2007). Ovaj kompleks pripada tetijskom evroazijskom metalogenetskom pojasu usvetu poznat po ležištima bakra i zlata (Janković, 1990).U doktorskoj disertaciji su prikazani rezultati ...Timočki magmatski kompleks, aeromagnetska istraživanja, gravimetrijskaistraživanja, 2D geološko-geofizički model, Valja Strž, magmatsko teloSnežana M. Ignjatović. "Geološko-geofizički model dela Timočkog magmatskog kompleksa" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-06-30)
-
Simple 2D gravity–density inversion for the modeling of the basin basement: example from the Banat area, Serbia
We have developed a technique to calculate lateral density distribution of the sedimentary basin basement by combining linear gravity–density inversion and 2D forward modeling. The procedure requires gravity anomaly data, depth-to-basement data and density data for the sediments (density–depth distribution). Gravity efect of density variations in the basement was extracted from the total gravity anomaly by removing the joint efect of the sediments with vertical density variations and homogeneous basement of average density contrast (calculated by 2D modeling). Gravity ...... density resolution. Initial 2D model is a result of the direct inversion, but the geometry of the model is not dependent on the inversion operator. Gravity effect of the initial model (Δgm0) was calculated (Fig. 1b) and com- pared to the gravity effect of the homogenous model (Δgb). For the next iteration ...
... previous model. Density distribution along the profile (σb0, σb10) was obtained by adding differential densities to a mean den- sity of the model (Fig. 2e). Differential densities of the blocks in the final model (Δσbb10) fit well with the dif- ferential densities (Δσbase) of the inhomogeneous model (Fig ...
... the density changes of the inhomogeneous model (σbase), though there are Fig. 1 Inversion results for the homogeneous synthetic model: a model separated into the blocks, b gravity effects of the homogeneous (Δgb), initial (Δgm0) and final (Δgm10) model, c differential densities of the blocks for ...Ivana Vasiljević, Snežana Ignjatović, Dragana Đurić. "Simple 2D gravity–density inversion for the modeling of the basin basement: example from the Banat area, Serbia" in Acta Geophysica, Springer (2019). https://doi.org/10.1007/s11600-019-00328-9
-
Metodologija određivanja vremena i putanje zagađivača na primeru zaštite izvorišta podzemnih voda
Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Vesna Ristić Vakanjac, Jelena Ratković, Marina Čokorilo Ilić (2018)Analiza vremena putovanja potencijalnog zagađivača do bunara izvorišta podzemnih voda predstavlja veoma bitan segment kod upravljanja i zaštite podzemnih voda. Ova metodologija se zasniva na simulaciji kretanja nereagujuće čestice sa podzemnim vodama i poroznom sredinom (“idealna” čestica). Rezultati hidrodinamičkog modela, kojim se vrši simulacija režima podzemnih voda, predstavljaju osnovu za model praćenja “idealne” čestice. Postoje različiti softveri koji se koriste u hidrogeološkoj praksi za analizu problema zagađivača. U ovom radu korišćen je numerički kod Modpath, dok je za simulaciju ...upravljnje podzemnim vodama, zaštita podzemnih voda, hidrodinamički model, metoda praćenja „idealne“ čestice, modflow, modpath.Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Vesna Ristić Vakanjac, Jelena Ratković, Marina Čokorilo Ilić. "Metodologija određivanja vremena i putanje zagađivača na primeru zaštite izvorišta podzemnih voda" in Zbornik radova nacionalne konferencije sa međunarodnim učešćem ekoremedijacija i ekonomska valorizacija vodnih resursa-modeli i primena, Fakultet za primenjenu ekologiju Futura, Univerzitet Singidunum, Beograd (2018)
-
Simulacija isticanja odabranih karstnih vrela pirotske kotline
Saša Milanović, Branislav Petrović, Vesna Ristić Vakanjac, Ljiljana Vasić, Veljko Marinović, Petar Vojnović (2022)Analiza recesije, autokorelaciona i kroskorelaciona analiza vremenskih serija padavina i isticanja podzemnih voda karstnih vrela Krupac i Gradište (Stara planina, JI Srbija) izvršena je radi formiranja stohastičkog autoregresivno-krosregresivnog modela (ARCR) i kratkoročne prognoze dnevnih vrednosti izdašnosti. Usled postojanja heterogenosti i anizotropnosti karstne izdani veoma je komplikovano i zahtevno odrediti prostornu distribuciju podzemnih voda u okviru karstnog hidrogeološkog sistema, te je primenljivost determinističkih modela minimizirana. Stoga je upotreba stohastičkog modela u ovom slučaju svrsishodnija. Autokorelogram izdašnosti vrela Krupac pokazao je ...Saša Milanović, Branislav Petrović, Vesna Ristić Vakanjac, Ljiljana Vasić, Veljko Marinović, Petar Vojnović. "Simulacija isticanja odabranih karstnih vrela pirotske kotline" in Vodoprivreda, Српско друштво за одводњавање и наводњавање, Београд, Академија инжењерских наука Србије (2022)
-
Модел миграције нитрата у епикарсту: лабораторијски експеримент
Бранислав Петровић (2022)Епикарст је део карстног изданског система који се налази у зони аерације и представља сложену област додира и мешања неконсолидованог материјала са површине терена, остатака карбонатних стена измењених корозивном водом, флоре и фауне и њихових остатака, који је делимично и повремено засићен подземном водом. Подручје истраживања примењених мултидисциплинарних истраживања био је карстни масив Суве планине (ЈИ Србија), односно подручје око мале пећине Печ, настале у епикарсту. Између осталих истраживања, опит трасирања (На-флуоресцеин) у пећини Печ помогао је у одређивању ...Бранислав Петровић. "Модел миграције нитрата у епикарсту: лабораторијски експеримент" in XVI Српски симпозијум о хидрогеологији, са међународним учешћем, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2022)
-
Application of the Fuzzy Model in the Evaluation and Selection of Hydraulic Excavators on Open-Pit Lignite Mine
Stevan Đenadić, Miloš Tanasijević, Vladimir Milisavljević, Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić (2021)The production of lignite in large open-pit mines is mainly performed with continuously operating equipment, where bucket-wheel excavators, bucket-chain excavators, belt conveyors, and spreaders are the basic machines. Smaller machines, usually of discontinuous operating nature, are commonly categorized as auxiliary machines. This paper presents the research related to the analysis of auxiliary machine parameters with the case study for a hydraulic excavator. The purpose of the analysis was to develop a model of rating quality of service of the ...... are combined into the final model. Five partial input parameters were obtained from the identification, as outputs from the previous models. The theoretical basis of the model is defined in the following text. 2.1. Proposition The Fuzzy sets used in the model are in triangular shapes. They ...
... input numerical values. The model defined in the paper contains five basic parameters. In the first interaction, Fuzzy models are defined separately. The only parameter that is excluded from the first interaction is EMP because it can be used directly in the final model. After the first interaction ...
... n 2. The number of combinations in the final model is CSP = n5. Each combination e.g. SPTCP (2) represent one grade, 1( 1, ..., ) 4( 1, ..., ),... ,TCP P j n P j nSP = = = (4) for each TCP = 1 to C. In the following part of the model, only the values that satisfy the condition are ...Stevan Đenadić, Miloš Tanasijević, Vladimir Milisavljević, Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić. "Application of the Fuzzy Model in the Evaluation and Selection of Hydraulic Excavators on Open-Pit Lignite Mine" in SSRN Electronic Journal, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.2139/ssrn.3945617
-
Hybrid Model for Optimisation of Waste Dump Design and Site Selection in Open Pit Mining
Aleksandar Doderovic, Svetozar-Milan Doderovic, Sasa Stepanovic, Mirjana Bankovic, Dejan Stevanovic (2023)Waste management is an unavoidable technological operation in the process of raw material extraction. The main characteristic of this technological operation is the handling of large quantities of waste material, which can amount to several hundred million cubic metres. At the same time, this operation must comply with all administrative and environmental standards. Therefore, optimising waste rock management (particularly haulage and dumping) has the potential to significantly improve the overall value of the project. This paper presents a hybrid ...Aleksandar Doderovic, Svetozar-Milan Doderovic, Sasa Stepanovic, Mirjana Bankovic, Dejan Stevanovic. "Hybrid Model for Optimisation of Waste Dump Design and Site Selection in Open Pit Mining" in Minerals, MDPI AG (2023). https://doi.org/10.3390/min13111401
-
Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda
Đorđije M. Božović (2023)Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package... bilansa zanemareni prilikom izrade modela. Kalibracija modela je vršena metodom pokušaja (engl. trial and error). Reprezentativnost modela je testirana proračunom veličine greške u kalibraciji modela u odnosu na reziduale nivoa podzemnih voda i bilansa modela, ili drugim rečima, razlike između bilansa ...
... hidrodinamičkom modelu 5.5 Rezultati analize uticaja diskretizacije prostora na hidrodinamičkom modelu bunara sa horizontalnim drenovima 5.6 Rezultati izrade hidrodinamičkog modela dela izdani beogradskog izvorišta 5.6.1 Početni i granični uslovi hidrodinamičkog modela 5.6.2 Kalibracija modela 5.6.3 I ...
... autori Moore et al. (2011) su formirali 2D i 3D hidrodinamičke modele prema metodi analitičkih elemenata. Regionalni model je urađen kao 2D, dok je lokalni model sadržao i vertikalnu komponentu kretanja podzemnih voda (3D). Dva modela su međusobno povezana na način koji je sličan Telescopic Mesh Refinement ...Đorđije M. Božović. Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda, Beograd : [Đ. Božović], 2023
-
Selection of Artificial Lift Methods: A Brief Review and New Model Based on Fuzzy Logic
Miroslav Crnogorac, Miloš Tanasijević, Dušan Danilović, Vesna Karović Maričić, Branko Leković (2020)Artificial lift methods have applications in oil wells where oil production is no longer possible due to natural reservoir energy, so this necessary energy is added by introducing lift methods. In order to achieve optimum production, the selection of an artificial lift method is very important. This paper uses fuzzy logic as a mathematical and conceptual model for selection of the optimal artificial lift method. The outcome or IF-THEN rules, as the central part of the model, is based ...Miroslav Crnogorac, Miloš Tanasijević, Dušan Danilović, Vesna Karović Maričić, Branko Leković. "Selection of Artificial Lift Methods: A Brief Review and New Model Based on Fuzzy Logic" in Energies, MDPI AG (2020)
-
Primena AHP и WoEmetode u proceni podložnosti terena na kliženje za područje opštine Krupanj
Biljana Abolmasov, Jelka Krušić, Katarina Andrejev, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić (2017)Biljana Abolmasov, Jelka Krušić, Katarina Andrejev, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić . "Primena AHP и WoEmetode u proceni podložnosti terena na kliženje za područje opštine Krupanj" in Izgradnja, Beograd : Udruženje inženjera građevinarstva, geotehnike, arhitekture i urbanista Izgradnja (2017): 239-246
-
Application of geophysical and multispectral imagery data for predictive mapping of a complex geo-tectonic unit: a case study of the East Vardar Ophiolite Zone, North-Macedonia
... the model that employs all 13 features, which is deemed the overall better model, requires approxi- mately 55% more computational time than the model that employs the same dataset but only the five most informative features. To fully quantify the performance of the RF_C_100_5MI model, a ...
... to train and test the KNN model using only the five most informative features, as it operates more efficiently on lower dimensional data (i.e., with fewer features), it was ultimately exceeded by the RF model. However, in contrast to the KNN model, the RF model exhibits mode robustness towards ...
... fault map, digi- tal elevation model, and BR3 map are the most significant features for predicting ophiolites. The statistical metrics of the model that incorporated all 13 features were better. However, the RF model that employed all features and the model that utilized only the five most ...Filip Arnaut, Dragana Đurić, Uroš Đurić, Mileva Samardžić-Petrović, Igor Peshevski. "Application of geophysical and multispectral imagery data for predictive mapping of a complex geo-tectonic unit: a case study of the East Vardar Ophiolite Zone, North-Macedonia" in Earth Science Informatics, Springer Science and Business Media LLC (2024). https://doi.org/10.1007/s12145-024-01243-4
-
Development and evaluation of fracture gradient curve model: a case study of south-central Kazakhstan
An accurate fracture gradient value is one of the most important issues in oil and gas well design and drilling. The value of a fracture gradient is a critical parameter for determining the drilling mud weight and selecting the proper depths for setting the casing in the planning process of drilling operations. This paper proposed the new curve model of fracture gradient for the south-central Kazakhstan (central Asia) region based on the analysis of leak-off test and format integrity ...Branimir Stanisavljevic, Vesna Karovic Maricic, Irena Isakov. "Development and evaluation of fracture gradient curve model: a case study of south-central Kazakhstan" in International Journal of Oil, Gas and Coal Technology, Inderscience Publishers (2022). https://doi.org/10.1504/IJOGCT.2023.128042
-
Simulation of groundwater regime and quantification of groundwater balance by means of hydrodynamic analysis: Case of open-cast mine 'Jakovačka Kumša'
Hidrodinamička analiza, kao metodološki postupak, korišćena je za simulaciju režima i kvantifikaciju bilansa podzemnih voda na širem području Površinskog kopa „Jakovačka Kumša“. Istražni prostor obuhvata i deo beogradskog izvorišta podzemnih voda koje se nalazi u neposrednoj blizini površinskog kopa, u priobalju reke Save. Na površinskom kopu se vrši eksploatacija peska, koji se koristi kao građevinski materijal. Analizom i sintezom podataka koji se odnose na geološke i hidrogeološke ka-rakteristike područja, u radu je prikazan trodimenzionalni hidrogeološki model istražnog područja. Prevođenje ...hidrogeološki model, hidrodinamički model, izvorište podzemnih voda, numerička metoda konačnih razlika, ModflowDušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Jelena Ratković, Đorđije Božović, Predrag Pajić. "Simulation of groundwater regime and quantification of groundwater balance by means of hydrodynamic analysis: Case of open-cast mine 'Jakovačka Kumša'" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2019). https://doi.org/10.5937/tehnika1901056P
-
Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava
Boban S. Pavlović (2022)Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban S. Pavlović. Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava, Beograd : [B. Pavlović], 2022
-
SrpCNNeL: Serbian Model for Named Entity Linking
Ovaj rad predstavlja razvoj modela za prepoznavanje i povezivanje imenovanih entiteta (NEL) sa bazom znanja Vikipodaci za srpski jezik pod nazivom SrpCNNeL. Model je obučen da prepozna i poveže sedam različitih imenovanih tipova entiteta (osobe, lokacije, organizacije, profesije, događaji, demoni i umetnička dela) na skupu podataka koji sadrži rečenice iz romana, pravnih dokumenata, kao i rečenice generisane iz znanja Vikipodataka baza i Leksimirka leksička baza podataka. Dobijeni model je pokazao dobre performanse, postigavši F1 rezultat od 0,8 na test ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Ranka Stanković, Miloš Utvić, Olivera Kitanović. "SrpCNNeL: Serbian Model for Named Entity Linking" in Annals of Computer Science and Information Systems, IEEE (2024). https://doi.org/10.15439/2024F8827
-
Topic Modeling of the SrpELTeC Corpus: A Comparison of NMF, LDA, and BERTopic
Modeliranje tema je efikasan način da se dobije uvid u velike količine podataka. Neki od najčešće korišćenih metoda za modeliranje tema su Latentna Dirihleova alokacija (LDA) i faktorizacija nenegativne matrice (NMF). Međutim, sa porastom modela samopažnje i unapred obučenih jezičkih modela, pojavili su se novi načini za ekstrakcju tema. BERTopic predstavlja novi pristup modeliranju tema. U ovom radu smo uporedili performanse LDA, NMF i BERTopic na književnim tekstovima na srpskom, merenjem koherentnosti tema i raznovrsnosti tema, kao i kvalitativnom ...Teodora Mihajlov, Milica Ikonić Nešić, Ranka Stanković, Olivera Kitanović. "Topic Modeling of the SrpELTeC Corpus: A Comparison of NMF, LDA, and BERTopic" in Annals of Computer Science and Information Systems, IEEE (2024). https://doi.org/10.15439/2024F1593
-
Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges
Pojava velikih jezičkih modela (eng. Large Language Models ili LLMs) je značajno uticala na oblast veštačke inteligencije, naročito u oblastima obrade prirodnog jezika i generisanju teksta. Međutim, ključno ograničenje ovih modela leži u nedostatku strukturiranog znanja i sposobnosti zaključivanja, što otežava njihovu primenu u stvarnom svetu, gde se zahteva tačnost iznetih činjenica i zaključivanje na osnovu konteksta. S druge strane, grafovi znanja nude primamljivo rešenje. Oni pružaju bogat izvor strukturiranog znanja, tako što predstavljaju entitete i njihove relacije u ...grafovi znanja, veliki jezički modeli, obrada prirodnog jezika, strukturirano znanje, kvalitet podataka, objašnjiva veštačka inteligencija, bezbednost sadržaja na internetuDanka Jokić, Ranka Stanković, Jelena Jaćimović. "Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges" in South Slavic Languages in the Digital Environment JuDig Book of Abstracts, University of Belgrade - Faculty of Philology, Serbia, November 21-23, 2024., University of Belgrade - Faculty of Philology (2024)
-
Business Models for Small-scale Biomass Projects Development
Biomass is recognized as the most promising renewable energy source in Serbia. The share of biomass in Serbian final energy consumption is over 10%, but mostly related to traditional use in stoves and ovens. One of the main obstacles for wider implementation of contemporary biomass facilities is the inexperience of consumers and stakeholders in the implementation of “innovative” business models, especially in the cases of small-scale projects. In this paper, three different business models (public utility company, energy cooperative ...Dejan Ivezić, Miodrag Gluščević, Marija Živković. "Business Models for Small-scale Biomass Projects Development" in 19th International Conference on Thermal Science and Engineering of Serbia, Niš : Faculty of Mechanical Engineering (2019)