Претрага
522 items
-
Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine
Obrenovac i okolna naselja su tokom 2014. godine zbog poplava u Srbiji pretpeli veliku materijalnu štetu, a pored brojnih privrednih preduzeća ozbiljno je bio ugrožen i sistem vodosnabdevanja. Izvorište „Vić bare“ za vodosnabdevanje grada u selu Zabrežje, na Savi, u potpunosti je potopljeno, a vodovodna mreža, u pojedinim delovima već veoma stara, dodatno je oštećena. Poslednjih nekoliko decenija kao glavni razlozi za probleme u vodosnabdevanju Obrenovca isticane su nedovoljne rezerve podzemnih voda na izvorištu. Novijim istraživanjima utvrđene su rezerve ...... periodu od 2001. do 2016. godine. Sa grafika se vidi da, generalno, kapacitet izvorišta tokom poslednjih petnaest godina opada, a razlozi za to su prirodni i veštački faktori. Jedan od razloga jeste visina vodostaja Save u posmatranom periodu, obzi- rom da su mogućnosti zahvatanja podzemne vode za- ...
... režimu eksploatacije, funkcionisanju vodozahvatnih objekata i vodostaju reke Save, konstatovano je da ova nepogoda nije imala negativan uticaj na prirodne uslo- ve vodonosne sredine niti na režim rada vodozahvatnih objekata na izvorištu izuzev u kratkom periodu prekida rada izvorišta i regeneracije ...
... demografske projekcije za Obrenovac i naselja opštine. Kao u dru- gim delovima Srbije u poslednjim popisima beleži se smanjenje broja stanovnika: prirodni priraštaj je 2004. iznosio -1.8%, a 2015. bio je još izraženiji, -4%. U odnosu na broj stanovnika, ocena je da se sa ovoga izvorišta u narednom ...Bojan Hajdin, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić. "Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine" in Tehnika, Beograd : Savez inženjera i tehničara Srbije (2017). https://doi.org/10.5937/tehnika1705675H
-
Projecting short to medium-term effects of carbon emissions trading on Serbia's GDP
Boban Pavlović, Nikola Trtica (2024)This paper presents an approach to assess the short to medium-term effects of the Emissions Trading System (ETS), an economic and climate policy instrument aimed at reducing greenhouse gas emissions, on GDP from the expenditure side. The analysis focuses on Serbia’s electricity sector, which relies heavily on lignite-based pro duction dominated by state-owned enterprises. The obtained projections suggest that in the short term, the introduction of an ETS may lead to slower GDP growth compared to official forecasts. However, ...... assess the short to medium-term effects of the Emissions Trading System (ETS), an economic and climate policy instrument aimed at reducing greenhouse gas emissions, on GDP from the expenditure side. The analysis focuses on Serbia's electricity sector, which relies heavily on lignite-based pro- duction ...
... Mechanism (CBAM), which was introduced in 2023. These initiatives serve distinct purposes and reflect the EU's commitment to reducing greenhouse gas (GHG) emissions while main- taining competitiveness (European Commission, 2024). The EU's ETS aims to reduce GHG emissions and promote a low-carbon ...
... countries seeking to join the EU and countries with substantial trade with the EU have various options for introducing instruments to reduce greenhouse gas emissions, including introducing their own ETS or paying CBAM. They also have the option to pursue other climate-related policies, such as carbon ...Boban Pavlović, Nikola Trtica. "Projecting short to medium-term effects of carbon emissions trading on Serbia's GDP" in Utilities Policy, Elsevier BV (2024). https://doi.org/10.1016/j.jup.2024.101855
-
The use of biological markers in determination of origin and type of organic matter in the Tisza river sediments
Snežana Štrbac, Gordana Gajica, Aleksandra Šajnović, Nebojša Vasić, Ksenija Stojanović, Branimir Jovančićević (2013)The objective of the study was to determine the origin and type of organic matter (OM) of the Tisza recent sediments along the distance of 153 km through the territory of Serbia. For this purpose group organic-geochemical parameters and biomarker compositions were used. All samples contain approximately same amount of OM, which was deposited under uniform, slightly reducing conditions. Based on the distribution of n-alkanes, the origin and type of OM could not be precisely estimated. However, n-alkane patterns ...... and methanol (1:1 volume ratio). The saturated hydrocarbons were analyzed by gas chromatography–mass spectrometry (GC–MS). A gas chromatograph Agilent 7890A GC (H5-MS capillary column, 30 m×0.25 mm, He carrier gas 1.5 cm3 min-1, FID) coupled to an Agilent 5975C mass selective detector (70 eV) ...
... Vitorović, Water Air Soil Pollut. 183 (2007) 225 4. V. Beškoski, G. Gojgić-Cvijović, B. Jovančićević, M. Vrvić, Gas Chromatograph in Environmental Sciences and Evaluation of Bioremediation, in Gas Chromatography – Biochemicals, Narcotics and Essential Oils, B. Salih, Ö. Çelikbıçak, Eds., InTech, Rijeka ...Snežana Štrbac, Gordana Gajica, Aleksandra Šajnović, Nebojša Vasić, Ksenija Stojanović, Branimir Jovančićević. "The use of biological markers in determination of origin and type of organic matter in the Tisza river sediments" in Journal of Serbian Chemical Society, Beograd : Srpsko hemijsko društvo (2013). https://doi.org/10.2298/JSC130614087S
-
Речници у дигиталном добу - информатичка подршка за српски језик
Биљана Рујевић (2022)Морфолошки речници српског језика представљају електронски језички ресурс који има значајну историју развоја и коришћења за потребе обраде природних језика. С обзиром на то да су чувани у облику датотека чији је број нарастао па је самим тим управљање речницима постало отежано јавила се потреба за смештањем информација из речника у облик лексикографске базе. Како би се омогућио симултани рад на развоју речника за више корисника јавила се потреба за веб-апликацијом заснованој на лексикографској бази. Како би се размотриле ...Биљана Рујевић. Речници у дигиталном добу - информатичка подршка за српски језик, Београд : [Б. Рујевић], 2022
-
Геолошке карактеристике лежишта нафте која се експлоатишу еруптивном методом
Милица Милићевић (2024)Геолошке карактеристике специфичних лежишта утичу на различите начине на ефикасност еруптивне методе. Најзначајније геолошке карактеристике које делују на еруптивну методу јесу порозност, пропусност, тип лежишта, резервоар стијене, као и тип замки. Еруптивна метода подразумјева коришћење природног притиска ради лакше експлоатације нафте и гаса из резервоара. У завршном раду су приказани различити типови лежишта и њихове геолошке карактеристике, као и предности и недостаци еруптивне методе код истих.... Ercegovac, M. (2002). Geologija nafte. Beograd: Rudarsko-geološki fakultet, DIT NIS-NAFTAGAS. Kostić, A.V. (2020). Ležišta i istraživanje nafte i gasa. Beograd: Rudarsko- geološki fakultet. Lake, L. (2006). Petroleum Engineering Handbook. Austin: U. Of Texas. Stenger, B., Pham, T., Al-Afaleg ...Милица Милићевић. Геолошке карактеристике лежишта нафте која се експлоатишу еруптивном методом, 2024
-
Evaluation And Perspectives Of Underground Coal Mines In Serbia
... seam variation, roof and floor conditions, rock pressure and geo-mechanic conditions (criteria C2); • Mining hazards, such as gas, water, dust and potential for gas outbursts and spontaneous combustion (criteria C3); • Potential for mechanization, such as seam inclination, seam thickness, floor ...Vladimir Milisavljević, Milena Lekić, Ivica Ristović, Vojin Čokorilo, Aleksandar Cvjetić. "Evaluation And Perspectives Of Underground Coal Mines In Serbia" in 7th Balkan Mining Congress Preceedings - BalkanMine2017, Prijedor, 11-13. oktobar 2017., Banjaluka : University of Banjalika, Faculty of Mining, RS, BiH (2017)
-
Razvoj modela upravljanja cirkulacijom u postupku bušenja korišćenjem neuro fazi sistema zaključivanja
Seyed Ali S. Razeghi (2022)Gubitak isplake predstavlja nekontrolisano isticanje bušaćeg fluida kroz formacije kao što su kaverne, pukotine, ili drugi slojevi. Tradicionalne metode procene gubitka isplake se zasnivaju na primeni seizmičkih podataka ili pronalasku „mesta“ gubitka isplake na osnovu raspoloživih podataka iz susednih bušotina. Međutim, ove metode procene nisu pouzdane.‘ U disertaciji je izvršena analiza i procena uticaja parametara bušenja, geoloških faktora, karakteristika formacije i fluida na gubitak isplake kao i na formiranje fraktura u formacijama. Uspostavljeni su modeli koji podrazumevaju proces obrade ...Seyed Ali S. Razeghi. Razvoj modela upravljanja cirkulacijom u postupku bušenja korišćenjem neuro fazi sistema zaključivanja, Beograd : [S. Razeghi], 2022
-
Part of Speech Tagging for Serbian language using Natural Language Toolkit
Ranka Stanković, Boro Milovanović (2020)Dok se razvijaju složeni algoritmi za NLP (obrada prirodnog jezika), osnovni zadaci kao što je označavanje ostaju veoma važni i još uvek izazovni. NLTK (Natural Language Toolkit) je moćna Python biblioteka za razvoj programa zasnovanih na NLP-u. Pokušavamo da iskoristimo ovu biblioteku za kreiranje PoS (vrsta reči) oznake za savremeni srpski jezik. Jedanaest različitih modela je kreirano korišćenjem NLTK API-ja za označavanje. Najbolji modeli se transformišu sa Brill tagerom da bi se poboljšala tačnost. Obučili smo modele na označenom ...Ranka Stanković, Boro Milovanović. "Part of Speech Tagging for Serbian language using Natural Language Toolkit" in 7th International Conference on Electrical, Electronic and Computing Engineering IcETRAN 2020, Academic Mind, Belgrade (2020)
-
An oilfield in Libya: A new model to enhance waste water disposal
Dušan Danilović, Vesna Karović Maričić, Nori Elhaddad, Branko Leković. "An oilfield in Libya: A new model to enhance waste water disposal" in Energy & Environment (2016)
-
Mineral and Thermal Waters of Serbia: Multivariate Statistical Approach to Hydrochemical Characterization
Maja Todorović, Jana Štrbački, Marina Ćuk, Jakov Andrijašević, Jovana Šišović, Petar Papić . "Mineral and Thermal Waters of Serbia: Multivariate Statistical Approach to Hydrochemical Characterization" in Mineral and Thermal Waters of Southeastern Europe, Springer International Publishing (2016). https://doi.org/10.1007/978-3-319-25379-4
-
An Efficient Class of Iterative Root-Finding Methods with Applications
Dejan Ćebić, Nebojša Ralević (2021)Dejan Ćebić, Nebojša Ralević. "An Efficient Class of Iterative Root-Finding Methods with Applications" in 2021 IEEE 19th International Symposium on Intelligent Systems and Informatics (SISY), IEEE (2021). https://doi.org/10.1109/SISY52375.2021.9582495
-
A Data Driven Approach for Raw Material Terminology
Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Mihailo Škorić, Ivan Babić, Ljiljana Kolonja (2021)The research presented in this paper aims at creating a bilingual (sr-en), easily searchable, hypertext, born-digital, corpus-based terminological database of raw material terminology for dictionary production. The approach is based on linking dictionaries related to the raw material domain, both digitally born and printed, into a lexicon structure, aligning terminology from different dictionaries as much as possible. This paper presents the main features of this approach, data used for compilation of the terminological database, the procedure by which it has ...sirovine, rudarstvo, terminologija, rečnik, terminološka aplikacija, mobilna aplikacija, digitizacija, leksički podaci, korpusi, otvoreni povezani podaci... example, ‘coal waste’—‘jalovina’, ‘waste dump’—‘odlagalište jalovine’, ‘gas pressure’—‘pritisak gasa’. However, they can also contain three, four or more nouns, for example, ‘gas protection apparatus’— ‘lična zaštitna sredstva od gasova’, ‘mud circulation pressure hose’—‘isplačno crevo’. Given the frequency ...
... Petroleum Dictionary” for the field of petroleum engineering [15] was followed, after 30 years, by the “English-Croatian encyclopedic dictionary of oil and gas exploration and production” [16], which is used both in Croatia and Serbia. With 12,200 definitions and 7100 terms, it contains a compre- hensive vocabulary ...
... vocabulary of both scientific and professional terms used by scientists, experts and students in the area of exploration and production of oil and gas, but also petroleum geology, geophysics, development deposits, drilling and equipping wells, ecology and other disciplines. There is also a small bilingual ...Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Mihailo Škorić, Ivan Babić, Ljiljana Kolonja. "A Data Driven Approach for Raw Material Terminology" in Applied Sciences, MDPI AG (2021). https://doi.org/10.3390/app11072892
-
Synthesis and characterization of nanostructured Ca0.9Er0.1MnO3
Tijana B. Vlašković, Bojana Laban, Maja Milošević, Maria Čebela, Vladimir Dodevski, Milena Rosić (2023)... Laban!, Maja Milošević?, Maria Čebela?, Vladimir Dodevski”, Milena Rosić? _ Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici - Prirodno-matematički fakultet, Lole Ribara 29, 38220 Kosovska Mitrovica, Srbija ” Univerzitet u Beogradu - Katedra za mineralogiju, kristalografiju, p ...Tijana B. Vlašković, Bojana Laban, Maja Milošević, Maria Čebela, Vladimir Dodevski, Milena Rosić. "Synthesis and characterization of nanostructured Ca0.9Er0.1MnO3" in Book of Abstracts Proceedings / 59th Meeting of the Serbian chemical society, Novi Sad, Serbia, June 1-2, 2023, Belgrade : Serbian Chemical Society (2023)
-
Процјена хазарда и ризика од клизишта за различите нивое просторног планирања у Републици Српској, БиХ
Цвјетко С. Сандић (2022)Територија Републике Српске је у посљедних десетак година веома угрожена активирањем нових и реактивирањем старих клизишта. Она својим дјеловањем наносе огромне материјалне штете, па и људске жртве, те је неопходно озбиљније третирање и дјеловање у борби са овим природним хазардом. Чест проблем јесте одговорност, тј. надлежност институција из ове области и недостатак у законској регулативи која готово никако или само површно обрађује област хазарда и ризика од клизишта. Усљед непостојања праксе и усвојених методологија које су у примјени у свијету, циљ ...Цвјетко С. Сандић. Процјена хазарда и ризика од клизишта за различите нивое просторног планирања у Републици Српској, БиХ, Београд : [Ц. Сандић], 2022
-
Primena ubrzane konsolidacije kod izgradnje nasipa na deonici priključka Novi Beograd – Surčin autoputa ,,Miloš Veliki"
Aleksa Tomičić (2024)Problem koji se javlja prilikom izgradnje objekata na ne konsolidovanom stišljivom tlu jeste pre svega vezan za prevelika sleganja tla usled opterećenja od objekata, najčešće su to objekti putne infrastrukture (nasipi), ili stambeno poslovni objekti. U tu svrhu se,primenjuju različiti vidovi ubrzanja konsolidacije tla. Stoga za potrebe izrade završnog rada Master akademskih studija studijskog programa geotehnika, na Rudarsko-geološkom fakultetu, izvršena je analiza dva najčešće korišćena postupka ubrzanja konsolidacije: predopterećenjem i ugradnjom peščanih drenova. Glavni cilj ovih postupaka je ...Aleksa Tomičić . Primena ubrzane konsolidacije kod izgradnje nasipa na deonici priključka Novi Beograd – Surčin autoputa ,,Miloš Veliki", 2024
-
Geofizičko reflektivno sondiranje kao test integriteta betonskog šipa
Jovo Jakišić (2024)Temelj predstavlja izuzetno bitan element svakog građevinskog objekta. Zbog toga je neophodno poštovati odgovarajuće standarde, u projektovanju i izvođenju temeljne konstrukcije.Šipovi predstavljaju jedan od načina dubokog fundiranja tj. temeljenja. Za svaki izvedeni šip pojedinačno neophodno je izvesti kontrolu kvaliteta. Postoji više postupaka kojima je mogućeizvršiti kontrolu kvaliteta, a jedan od njih je test integriteta šipa malom silom, koji je prikazan u ovom radu.Ovaj postupak se izvodi seizmometrijskom metodom, postupkom refleksije, koji je definisan međunarodnim standardom ASTM D5882.Podaci koji su prikazani ...... sloj, već prenose opterećenje isključivo trenjem između omotača i prirodne sredine, nazivaju se lebdeći šipovi, - oslonjene šipovi koji svojim vrhom zalaze u nosivi sloj, a opterećenje prenose trenjem između omotača i prirodne sredine, ali i pritiskom baze šipa na nosive slojeve poluprostora ...
... da objekat bude trajno upotrebljiv. Kod složenih građevinskih projekata najčešće se primenjuje duboko fundiranje tJ. duboko temeljnje, zato što prirodna sredina ima malu čvrstoću i veliku stišljivost na dubini koja odgovara plitkom fundiranju. Osnovni kriterijum koji se poštuje pri projektovanju ...Jovo Jakišić. Geofizičko reflektivno sondiranje kao test integriteta betonskog šipa, 2024
-
Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava
Boban S. Pavlović (2022)Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban S. Pavlović. Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava, Beograd : [B. Pavlović], 2022
-
Analiza parametara bušenja i miniranja na površinskom kopu „Čokoće“ - Novi Popovacu softverskom paketu O-Pitblast
Aleksandar Đorđević (2024)Bušenje i miniranje predstavlja prvu fazu u otkopavanju čvrstih mineralnih sirovina, kako u podzemnoj tako i u površinskoj eksploataciji.Bušenjem i miniranjem vrši se njihovo odvajanje iz masiva i drobljenje na komade neophodne krupnoće.Uprkos razvijenoj mehanizaciji, praktično jedini efikasni postupak otkopavanja čvrstih stenskih masiva zasnovan je na primeni eksploziva.Ležište krečnjaka “Čokoće” kao i cementara “Moravacem” nalaze se u Popovcu kod Paraćina u centralnom delu Srbije. Preduzeće datira još iz davne 1928.godine, koje je tada, u improvizovanim pećima, peklo i proizvodilo kreč.Od 2015. ...... posebna zaštita. Za zaštitu ljudi (minera) treba obezbediti prirodna ili za tu namenu urađena skloništa. 4.2.4.4 Zaštita od gasova miniranja Radijus gasoopasne zone (Rg) usled miniranja se računa prema dopuštenoj koncentraciji štetnih gasova (preračunato na CO) na granici opasne zone i to po obrascu: ...
... dublji od predhodnog reda, ovo nam geometrijski obezbeđuje ravan pod etaže koja se minira. Dužina čepa Zadatak čepa Je da spreči izduvavanje gasova eksplozije i pritiska eksplozije iz bušotine kako bi njihov korisni rad bio što duže u masivu. Čep smanjuje vazdušni udar ı buku nastala eksplozijom ...
... dublji od predhodnog reda, ovo nam geometrijski obezbeđuje ravan pod etaže koja se minira. Dužina čepa Zadatak čepa Je da spreči izduvavanje gasova eksplozije i pritiska eksplozije iz bušotine kako bi njihov korisni rad bio što duže u masivu. Čep smanjuje vazdušni udar ı buku nastala eksplozijom ...Aleksandar Đorđević. Analiza parametara bušenja i miniranja na površinskom kopu „Čokoće“ - Novi Popovacu softverskom paketu O-Pitblast, 2024
-
Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems
In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije... ResNet SimVent VENTEX defining basic network resistance ventilation system estimation ventilation simulation Design CFD Estimates estimation of gas and dust emission and temperature conditions flow process modelling using CFD Data acquisition ventilation and psychrometric parameters ventilation ...
... 3) The module for the analysis of temperature and heat depression distribution in the case of a fire in the mine; 4) The module for the analysis of gas distribution in the ventilation system. In view of the complexity of the INVENTS system’s global model data structure, which had to model all relevant ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić. "Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems" in X Kongres Matematičara, Matematički fakultet, Beograd (2001)
-
Uticaj finoće mlevenja rude rudnika Grot na tehnološke rezultate
Ivana Božović (2024)Diplomski rad sa temom „Uticaj finoće mlevenja rude rudnika Grot na tehnološke rezultate” sastoji se iz dva dijela, opšteg i eksperimentalnog. U opštem dijelu prikazani su: * Istorijski razvoj rudnika „Grot”; * Geografski položaj rudnika „Grot”; * Geološke karakteristike ležišta; * Mineralni sastav i strukturno-teksturne karakteristike; * Prikaz postupaka pripreme mineralnih sirovina koji se primjenjuje u pogonu; * Opis šeme procesa; U drugom dijelu ovog završnog rada prikazani su rezultati eksperimentalnih ispitivanja koja su obuhvatila: uzorak, mineralnu sirovinu, hemijske analize i tehnološka ispitivanja. Na kraju ovog rada dati ...... cijevi („lutni“). Za vrijeme otkopavanja u rudnom telu, radna sredina u kojoj rade zaposleni može biti izložena: gasovima koji nastaju kao produkt sagorevanja dizel goriva, gasovima koji nastaju kao produkt sagorjevanja eksplozivnih sredstava, prašinom koja je manje ili više agresivna. Odvodnjavanje ...
... pumpa preko rezervoara za otkapavanje i vakuum rezervoara. Postrojenje flotacije snabdeva se vodom iz glavnog izvoznog potkopa rudnika „Grot“. Snabdevanje rudnika ı flotacije električnom energijom obavlja se posebnim dalekovodom, priključenim na Vlasinsku hidroelektranu „,Vrla IV“. 3.5.6. Deponovanje ...
... hematita. Od karbonatnih minerala naviše je zastupljen krečnjak, magnczit i dolomit. U rudi se nalazi oko 60% SIO» ı oko 5% AbOxs. Galenit je prirodni mineral hemijske formule PbS, odnosno, olovo-sulfid. On predstavlja najvažniji izvor olova. Uglavnom se dobija iz ležišta u krečnjacima, kakvih ...Ivana Božović. Uticaj finoće mlevenja rude rudnika Grot na tehnološke rezultate, 2024