Претрага
393 items
-
Extraction of Bilingual Terminology Using Graphs, Dictionaries and GIZA++
Branislava Šandrih, Ranka Stanković (2020)U nauci, industriji i mnogim istraživačkim oblastima, terminologija se brzo razvija. Najčešće, jezik koji je „lingua franca“ za većinu ovih oblasti je engleski. Kao posledica toga, za mnoga polja termini domena su koncipirani na engleskom, a kasnije se prevode na druge jezike. U ovom radu predstavljamo pristup za automatsko izdvajanje dvojezične terminologije za englesko-srpski jezički par koji se oslanja na usaglašeni dvojezični korpus domena, ekstraktor terminologije za ciljni jezik i alat za usklađivanje delova. Ispitujemo performanse metode na domenu ...Branislava Šandrih, Ranka Stanković. "Extraction of Bilingual Terminology Using Graphs, Dictionaries and GIZA++" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2020). https://doi.org/10.18485/infotheca.2019.19.2.6
-
The lost freshwater goby fish fauna (Teleostei, Gobiidae) from the early Miocene of Klinci (Serbia)
Freshwater gobies played an important role in the Miocene paleolakes of central and southeastern Europe. Much data have been gathered from isolated otoliths, but articulated skeletons are relatively rare. Here, we review a rich assemblage of articulated gobies with abundant otoliths in situ from the late early Miocene lake deposits of Klinci in the Valjevo freshwater lake of the Valjevo-Mionica Basin of Serbia. The fauna was originally described by Anđelković in 1978, who noted many different fishes, including one ...Katarina Bradić-Milinović, Harald Ahnelt, Ljupko Rundić, Werner Schwarzhans. "The lost freshwater goby fish fauna (Teleostei, Gobiidae) from the early Miocene of Klinci (Serbia)" in Swiss Journal of Palaeontology, Springer Science and Business Media LLC (2019). https://doi.org/10.1007/s13358-019-00194-4
-
State and perspective of individual household heating in Serbia: A survey-based study
This paper presents the results of the household survey on individual household heating systems in Serbia. The survey was conducted in the period October to December 2020 with the participation of 1100 households with individual household heating systems. The information collected in the questionnaire can be separated into three main parts: basic household data, current heating system characteristics, and households’ perceptions and attitudes. The survey results provide unique and comprehensive information concerning individual household heating systems and the main ...Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "State and perspective of individual household heating in Serbia: A survey-based study" in Energy and Buildings, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2021.111128
-
Pannonian Basin, Pannonian Basin System and Pannonian realm - three different concepts
Dejan Radivojević (2019)... employees' publications. - The Repository is available at: www.dr.rgf.bg.ac.rs ГеоморфФорум 2019: Програм и апстракти конфереције Панонски басен, Систем Панонског басена и Панонска област – три различита концепта Дејан Радивојевић Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет Иако је простор ...
... седимената. Након тога обзиром да се депозиција у неком басену не може посматрати одвојено од извора седимената који ће запунити басен уведен је појам Систем панонског басена који је поред подручја Панонског басена сенсу стрицто укључивао и суседни ороген представљен Карпатима, Динаридима и Алпима. Овај ...
... насталих дијахроном екстензијом и различитим фактором истезања. У геолошко-геоморофолошком смислу најчешће коришћени термини су Панонски басен, Систем панонског басена и Панонска област. Ипак сваки од ова три термина представља другачији концепт и не подразумева исту површину и време депоновања ...Dejan Radivojević. "Pannonian Basin, Pannonian Basin System and Pannonian realm - three different concepts" in GeomorForum 2019, Landforms related to the plains of Serbia and its neighboring area, Beograd, , Društvo geomorfologa Srbije (2019)
-
Middle Miocene otoliths of freshwater fishes from the Vracevic Lake (Serbian Lake System)
Katarina Bradić-Milinović, Ljupko Rundić, Werner Schwarzhans. "Middle Miocene otoliths of freshwater fishes from the Vracevic Lake (Serbian Lake System)" in Annales Geologiques de la Peninsule Balkanique, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd (2021). https://doi.org/10.2298/GABP210616006B
-
Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova
Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...... na otkopavanju, možda nc ispunjava ciljeve ostalih delova sistema i u tom smislu ne predstavlja optimalno rešenje za globalne interese projekta. Površinski kop, kao deo sistema, može beležiti i negativno poslovanje, ako celokupan sistem (termoelektrana, distribucija električne energije) beleži ...
... fleksibilnim pristupom moguće je valorizovati globalne ciljeve sistema, odnosno sprovesti optimizaciju granica kopa i iskoristiti njene rezultate. Međutim, kod ležišta ugljeva, strateški cilj često nije maksimiziranje profita sistema već stabilnost snabdevanja termoeclektrana. U državama gde se ...
... je ugalj u pitanju najveću stručnu i naučnu pažnju, pobuđuju pitanja vezana za procese optimizacije postojeće proizvodnje, pre svega u domenu upravljanja kvalitetom uglja (Naworyta et al., 2015, Benndorf, 2011, 2013, Stevanović et al., 2014, 2015, Banković et al., 2017). Savremeni postupci optimizacije ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković. "Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova" in XIV Međunarodna konferencija OMC 2020, Zlatibor, Srbija, 14-17. oktobar 2020., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2020)
-
Towards Automatic Definition Extraction for Serbian
U radu su prikazani preliminarni rezultati automatske ekstrakcije kandidata za definicije rečnika iz nestrukturiranih tekstova na srpskom jeziku u cilju ubrzanja razvoja rečnika. Definicije u rečniku Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) korišćene su za modelovanje različitih tipova definicija (opisnih, gramatičkih, referentnih i sinonimskih) koje imaju različite sintaksičke i leksičke karakteristike. Korpus istraživanja sastoji se od 61.213 definicija imenica, koje su analizirane korišćenjem morfoloških e-rečnika i lokalnih gramatika implementiranih kao pretvarači konačnih stanja u paketu za obradu korpusa otvorenog ...... sequence was not recognized, see example 4. in Table 2). On the other hand, some long and useful definitions were completely retrieved, e.g. Научни систем је јединствен скуп знања (чињеница, закона, теорија) која су међусобно повезана и сређена на основу извесних принципа (A scientific system is a unique ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Rada Stijović, Mirjana Gočanin, Mihailo Škorić. "Towards Automatic Definition Extraction for Serbian" in Proceedings of the XIX EURALEX Congress of the European Assocition for Lexicography: Lexicography for Inclusion (Volume 2). 7-9 September (virtual), Democritus University of Thrace (2021)
-
Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova
Zoran M. Štirbanović (2015-07-01)Rudarstvo, a u okviru njega i priprema mineralnih sirovina, se odlikuje složenošću tehnoloških procesa što je posledica velikog broja uticajnih parametara. Samim tim je potrebno biti veoma obazriv prilikom donošenja odluka u oblasti rudarstva. U cilju što efikasnijeg funkcionisanja procesa, moguće je primeniti različite metode koje služe za pojednostavljenje procesa odlučivanja. Jedna od takvih metoda jeste i teorija grubih skupova. Ona predstavlja relativno novu matematičku teoriju koja je pogodna za razumevanje nepreciznih i nepotpunih podataka kao i za otkrivanje ...rudarstvo, priprema mineralnih sirovina, teorija grubih skupova, višekriterijumsko odlučivanje, flotacijsko jalovište, flotacijski kolektor, flotaciona mašina... koji se zasniva na Višestrukom Grubom Klasifikacionom Sistemu (engl. Multiple Rough Classifier Systems) [45]. Warren [46] je u svojim istraživanjima iskoristio teoriju grubih skupova kako bi iz nekoliko potencijalnih scenarija u upravljanju otpadom „izdvojio“ relevantno znanje. Cai et al. [47] ...
... kao što su: izbor optimalnog rasporeda oplate u polumontažnom sistemu građenja, izbor optimalne lokacije za izgradnju fabrike betona, izbor optimalne građevinske mehanizacije za betonske radove, izbor optimalne strategije upravljanja i izbor pogodne organizacione strukture. Zoran Štirbanović ...
... klizišta u Kini i to kombinujući daljinsku detekciju i geografske informacione sisteme sa teorijom grubih skupova i statističkom analizom. Gorsevski i Jankowski [63] su iskoristili teoriju grubih skupova za upravljanje kompleksnim geografskim karakteristikama koje utiču na osetljivost klizišta i ...Zoran M. Štirbanović. "Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-01)
-
Strukture kristala - odabrana poglavlja iz kristalografije i njena multidisciplinarnost
Ljiljana Karanović (2024)Ljiljana Karanović. Strukture kristala - odabrana poglavlja iz kristalografije i njena multidisciplinarnost, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 2024
-
SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading
U članku je predstavljen SrpELTeC, korpus razvijen u okviru akcije COST Distant Reading for European Literary History (CA16204). Svi romani u SrpELTeC-u su odabrani, pripremljeni i obeleženi korišćenjem zajedničkih principa uspostavljenih za sve jezičke zbirke u Evropskoj zbirci književnog teksta (ELTeC). Navedeni su izazovi i rešenja u pripremi SrpELTeC od nule. Svi romani su ručno kodirani u TEI sa bogatim metapodacima i strukturnim napomenama. Automatska anotacija je uključivala POS-označavanje, lematizaciju i imenovane entitete, oslanjajući se na resurse za obradu ...digital humanities, Serbian literature, text corpora, distant reading , linked data, named entity recognition, text analyticsRanka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas. "SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading" in Primerjalna književnost, Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts (2024). https://doi.org/10.3986/pkn.v47.i2.03
-
Strain partitioning in a large intracontinental strike-slip system accommodating backarc-convex orocline formation: The Circum-Moesian Fault System of the Carpatho-Balkanides
Nemanja Krstekanić, Liviu Matenco, Uroš Stojadinović, Ernst Willingshofer, Marinko Toljić, Daan Tamminga (2022)oroklini, raspodela deformacija, transkurentna kretanja, Karpato-balkanidi, Cirkum-mezijski rasedni sistemNemanja Krstekanić, Liviu Matenco, Uroš Stojadinović, Ernst Willingshofer, Marinko Toljić, Daan Tamminga. "Strain partitioning in a large intracontinental strike-slip system accommodating backarc-convex orocline formation: The Circum-Moesian Fault System of the Carpatho-Balkanides" in Global and Planetary Change, Elsevier BV (2022). https://doi.org/10.1016/j.gloplacha.2021.103714
-
Regionalna karakterizacija karstnih podzemnih voda dela centralnog Balkana u funkciji njihovog održivog korišćenja i menadžmenta
Veljko J. Marinović (2022)Karstne podzemne vode koristi oko 700 miliona ljudi na svetu, čime je njihov značaj za svetsko stanovništvo nemerljiv. U sklopu doktorske disertacije vršena su istraživanja i analize karstnih sistema dela centralnog Balkana (Srbije, Crne Gore i Savskog sliva Bosne i Hercegovine), kako bi se evaluirao ovaj dragoceni resurs. Analize su vršene na primerima karstnih sistema vrela Perućac, Seljašnica, Mokra i Mlava (Srbija), Oko Bijele i Rijeka Crnojevića (Crna Gora) i vrelo Bosne (Bosna i Hercegovina), kao i na regionalnom ...karstni sistem, podzemna voda, pritisci na kvantitet i kvalitet, menadžment podzemnih vodnih resursaVeljko J. Marinović. Regionalna karakterizacija karstnih podzemnih voda dela centralnog Balkana u funkciji njihovog održivog korišćenja i menadžmenta, Beograd : [V. Marinović], 2022
-
Analogue modelling of strain partitioning along a curved strike-slip fault system during backarc-convex orocline formation: Implications for the Cerna-Timok fault system of the Carpatho-Balkanides
Nemanja Krstekanić, Ernst Willingshofer, Taco Broerse, Liviu Matenco, Marinko Toljić, Uroš Stojadinović (2021)Nemanja Krstekanić, Ernst Willingshofer, Taco Broerse, Liviu Matenco, Marinko Toljić, Uroš Stojadinović. "Analogue modelling of strain partitioning along a curved strike-slip fault system during backarc-convex orocline formation: Implications for the Cerna-Timok fault system of the Carpatho-Balkanides" in Journal of Structural Geology, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.1016/j.jsg.2021.104386
-
Terminology Acquisition and Description Using Lexical Resources and Local Grammars
Acquisition of new terminology from specific domains and its adequate description within terminological dictionaries is a complex task, especially for languages that are morphologically complex such as Serbian. In this paper we present an approach to solving this task semi-automatically on basis of lexical resources and local grammars developed for Serbian. Special attention is given to automatic inflectional class prediction for simple adjectives and nouns and the use of syntactic graphs for extraction of Multi-Word Unit (MWU) candidates for ...... inflect in the MWU. Usually this word is a noun in the genitive or in the instrumental case; e.g. patrona eksploziva ‘explosive car- tridge’ and upravljanje krovinom ‘roof con- trol’. 4. N4X – a noun followed by two words that do not inflect in the MWU. Two syntactic struc- tures are possible: a. NNgi ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Biljana Lazić. "Terminology Acquisition and Description Using Lexical Resources and Local Grammars" in Proceedings of the 11th Conference on Terminology and Artificial Intelligence, Granada, Spain, 2015, Granada : LexiCon (Universidad de Granada) (2015)
-
Punctuated, episodic magmatism and mineralization of the Rogozna skarn-hosted Au-Zn-Pb-Cu deposits revealed through high-precision U-Pb zircon geochronology
The subvolcanic regions of magmatic centers are commonly associated with alteration, mineralization, and economic ore deposits, however the duration and frequency of mineralizing pulses within the overall lifespan of these centers can be poorly defined. Therefore, models for the formation of mineral systems require more highprecision geochronology data to refine their evolutionary models. Rogozna Mountain and its eponymous magmatic complex, located in SW Serbia, hosts multiple base metal deposits associated with variable rock types and structural expressions and serves as a natural laboratory to ...Skarnovska mineralizacija, Magmatsko-hidrothermalni sistemi, Subvulcanske intruzije, geohronologija na cirkonima, CA-ID-TIMSSean P. Gaynor, Milorad D. Antić, Vladica Cvetković, Kristina Šarić, Urs Schaltegger. "Punctuated, episodic magmatism and mineralization of the Rogozna skarn-hosted Au-Zn-Pb-Cu deposits revealed through high-precision U-Pb zircon geochronology" in Ore Geology Reviews, Elsevier (2023). https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2023.105775
-
The influence of back-arc extension direction on the strain partitioning associated with continental indentation: Analogue modelling and implications for the Circum-Moesian Fault System of South-Eastern Europe
analogno modelovanje, raspodela deformacija, transkurentno rasedanje, bidirekciona ekstenzija, Cirkum-mezijski rasedni sistemNemanja Krstekanić, Ernst Willingshofer, Liviu Matenco, Marinko Toljić, Uroš Stojadinović. "The influence of back-arc extension direction on the strain partitioning associated with continental indentation: Analogue modelling and implications for the Circum-Moesian Fault System of South-Eastern Europe" in Journal of Structural Geology, Elsevier BV (2022). https://doi.org/10.1016/j.jsg.2022.104599
-
Funkcionisanje i uticaj epikarsta na režim, bilans i kvalitet podzemnih voda istočnog dela karstnog sistema Suve planine
Branislav Z. Petrović (2020)Epikarst je deo karstne izdani koji se nalazi u okviru nadizdanske zone i predstavlja kompleksnu tačku dodira i mešanja nekonsolidovanog materijala sa površine terena, ostataka karbonatnih stena izmenjenih korozivnim delovanjem vode, živog sveta i njihovih ostataka, koja je delimično zasićena podzemnom vodom. Kompletan sud o stepenu razvoja i prisustva epikarsta na nekom krečnjačkom terenu moguće je doneti uz multidisciplinarna i obavezna detaljna hidrogeološka istraživanja. Poligon za sprovedena istraživanja je bio karstni masiv Suve planine, koja u geološkom i geografskom smislu ...epikarst, karstni sistem, podzemne vode, procesi samoprečišćavanja, hidrohemijski i mikrobiološki procesi u podzemnoj vodiBranislav Z. Petrović. Funkcionisanje i uticaj epikarsta na režim, bilans i kvalitet podzemnih voda istočnog dela karstnog sistema Suve planine, Beograd : [B. Petrović], 2020
-
Two approaches to compilation of bilingual multi-word terminology lists from lexical resources
In this paper, we present two approaches and the implemented system for bilingual terminology extraction that rely on an aligned bilingual domain corpus, a terminology extractor for a target language, and a tool for chunk alignment. The two approaches differ in the way terminology for the source language is obtained: the first relies on an existing domain terminology lexicon, while the second one uses a term extraction tool. For both approaches, four experiments were performed with two parameters being ...Branislava Šandrih, Cvetana Krstev, Ranka Stanković. "Two approaches to compilation of bilingual multi-word terminology lists from lexical resources" in Natural Language Engineering, Cambridge University Press (CUP) (2020). https://doi.org/10.1017/S1351324919000615
-
Geomagnetna bura kategorije G5 u maju 2024. godine
Magdalena Marčeva (2024)Zemlja poseduje magnetno polje, koje je generisano u njenom spoljašnjem jezgru. Magnetno polje Zemlje je konstantno izloženo dejstvu sunčevog magnetnog polja i zračenja koje se sa Sunca emituje. Naelektrisane čestice koje pristižu sa Sunca stupaju u interakciju sa magnetosferom, što dovodi do različitih geomagnetnih poremećaja.Geomagnetna aktivnost direktno je proporcionalna intenzitetu sunčevog zračenja koje dolazi do Zemlje. Pod uticajem sunčevog korpuskularnog zračenja dolazi do pojave geomagnetnih bura koje su praćene porastom intenziteta magnetnog polja.Količina i jačina dolaznog sunčevog zračenja zavisi ...... i završne. Njihov uticaj se može odraziti na aktivnost satelitskih, telefonskih i telekomunikacionih sistema, utiču na signale radio televizijskih stanica, na radarske sisteme, utiču na sisteme nacionalne bezbednosti, na avionski saobraćaj, utiču na prenos i distribuciju električne energije, rad ...
... posadu; smetnje u terestričkoj komunikaciji sa satelitima; greške u radu magnetnih sistema navigacije, otežan rad GPS sistemima za georeferencirano pozicioniranje ı poremećaji u distributivnim elektro- energetskim sistemima. Tokom trajanja solarnih poremećaja i snažnih solarnih bura povećana je izloženost ...
... svetlost U geoprostoru solarne bure, geomagnetne i elektromagnetne bure deluju nepovoljno na letelice, satelite i avione, sisteme za distribuciju električne energije i na sisteme naftovoda ı gasovoda. Efekti solarnih flerova ı geomagnetnih bura su: otežan rad instrumenata, uređaja, elektronike u ...Magdalena Marčeva. Geomagnetna bura kategorije G5 u maju 2024. godine, 2024
-
A comparative study of the molecular and isotopic composition of biomarkers in immature oil shale (Aleksinac deposit, Serbia) and its liquid pyrolysis products (open and closed systems)
Gordana Gajica, Aleksandra Šajnović, Ksenija Stojanović, Jan Schwarzbauer, Aleksandar Kostić, Branimir Jovančićević (2021)The molecular and isotopic composition of biomarkers in initial bitumen isolated from immature (0.41% Rr) oil shale samples (Aleksinac deposit) and liquid products obtained by pyrolysis in open (OS) and closed (CS) systems are studied. The influence of pyrolysis type and variations of kerogen type on biomarkers composition and their isotopic signatures in liquid products is determined. The applicability of pyrolysis type, numerous biomarkers and carbon isotopic compositions (δ13C) of n-alkanes in liquid pyrolysates is established. Pyrolysis experiments were ...Uljni šejl, Aleksinac, organska supstanca, otvoreni i zatvoreni sistem pirolize, biomarkeri, izotopski sastav ugljjenikaGordana Gajica, Aleksandra Šajnović, Ksenija Stojanović, Jan Schwarzbauer, Aleksandar Kostić, Branimir Jovančićević. "A comparative study of the molecular and isotopic composition of biomarkers in immature oil shale (Aleksinac deposit, Serbia) and its liquid pyrolysis products (open and closed systems)" in Marine and Petroleum Geology, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.1016/j.marpetgeo.2021.105383