Докторска дисертација

објављена

српски

Jovana M. Janković Pantić

Geotehnički efekti razaranja komunalnog otpada različitim postupcima zbijanja

Beograd : [J. Janković Pantić]

2022

Dragoslav Rakić

Dradoslav Rakić, Gordana Hadži-Niković, Irena Basarić Ikodinović, Dušan Berisavljević, Nenad Šušić

Odlaganje otpada na komunalne deponije predstavlja osnovni način zbrinjavanja otpada u Srbiji. Kako bi se prostor za deponovanje materijala racionalno koristio potrebno ga je svakodnevno zbijati sa unapred definisanom količinom vode koja se dodaje. Dobro zbijeni komunalni otpad zauzima manju zapreminu i omogućuje sigurnije skladištenje, pa je korisno prethodno laboratorijski odrediti parametre zbijanja: maksimalnu suvu zapreminsku težinu (dmax) i optimalnu vlažnost (wopt). U Srbiji do sada nisu određivani parametri zbijanja, dok je u svetu primenjivana standardna metoda (Proktorov opit) koja se koristi u mehanici tla. Međutim, iako je ova metodologija usvojena, različiti tretmani komunalnog otpada na samoj deponiji ukazuju na potrebu za promenom ovog klasičnog pristupa.
U doktorskoj disertaciji je prikazan nov pristup tokom izvođenja Proktorovog opita i to promenom klasičnog ravnog Proktorovog malja, dodavanjem šiljaka, čija je funkcija pored zbijanja, delimično razaranje i usitnjavanje komunalnog otpada. Na ovaj način se simulira rad kompaktora (ježeva) na terenu.
Laboratorijska ispitivanja su vršena na veštački formiranim uzorcima komunalnog otpada sa dve deponije u Srbiji (Ada Huja i Plandište). Formirano je ukupno 14 uzoraka u sedam različitih sastava. Za svaki unapred definisan sastav raĐeno je zbijanje u Proktorovom kalupu klasičnim ravnim i maljem sa šiljcima. Kako bi se odredio efekat razaranja, pre i nakon izvoĐenja Proktorovih opita odreĐen je granulometrijski sastav.
Interpretacijom i analizom laboratorijskih ispitivanja, izvedeno je nekoliko zaključaka. Uzorci koji su zbijani Proktorovim opitom sa inovativnim maljem sa šiljcima su dali više maksimalne suve zapreminske težine u odnosu na one koji su zbijani ravnim maljem, uz smanjenje optimalne vlažnosti na većini uzoraka. Razaranje komunalnog otpada zbijanjem sa dve vrste malja (definisano granulometrijskim sastavom) odreĐeno je kvantativno koeficijentom razaranja (r). Naime, analizom ovog koeficijenta dolazi se do zaključka da malj sa šiljcima daje bolji efekat razaranja u odnosu na ravan malj. Pored toga, uzorci sa većim sadržajem veštačkih komponenti skloniji su razaranju u odnosu na one sa više sadržaja zemljaste frakcije.
S obzirom na količinu otpada koja se odlaže na deponije u Srbiji, inovativni pristup laboratorijskom odreĐivanju parametara zbijanja komunalnog otpada bi dao značajan praktičan doprinos u upravljanju otpadom.

Disposal of waste at municipal landfills is the basic way of disposal of waste in Serbia. To rationally use the space for depositing materials, it is necessary to compact it daily with a pre- defined amount of water that is added. Well-compacted municipal waste occupies a smaller volume and enables safe storage, so it is useful to determine the compaction parameter in advance in the laboratory: maximum dry unit weight (dmax) and optimum moisture contents (wopt). Compaction parameters have not been determined in Serbia until now, while in the world the standard method (Proctor compaction test) used in soil mechanics has been applied. However, although this methodology has been adopted, the different treatments of municipal waste at the landfill point to the need to change this classic approach.
In the doctoral dissertation, a new approach was presented during the performance of Proctor's test, by changing the classic Proctor's hammer, by adding spikes, which function, beside the compaction, is partial destruction of municipal waste. In this way, the work of the compactor is simulated in the landfill.
Laboratory tests were performed on artificially formed samples of communal waste from two landfills in Serbia (Ada Huja and Plandište). A total of 14 samples were formed in seven different compositions. For each predefined composition, compaction of samples was done in a Proctor mold with classic hammer and hammer with a spikes. To define the destruction effects, the granulometric composition was determined before and after the Proctor tests.
Through the interpretation and analysis of laboratory tests, several conclusions were drawn. Samples compacted by Proctor's test with the innovative hammer with spikes showed higher maximum dry unit weights than those compacted with a classic hammer, with a decrease in optimum moisture content for the most samples. The destruction of municipal waste by compaction using two types of hammers (defined by the granulometric composition) is determined quantitatively by the coefficient of destruction (r). Hence, the analysis of this coefficient leads to the conclusion that a hammer with spikes gives a better destruction effect compared to a classic hammer. In addition, samples with a higher content of artificial components are more prone to destruction than those with a higher content of the earthy fraction.
Considering the amount of waste that is deposited in landfills in Serbia an innovative approach to the laboratory determination of municipal waste compaction parameters would make a significant practical contribution to waste management.

100

komunalna deponija, zbijanje, Proktorov opit, malj sa šiljcima, koeficijent razaranja

municipal waste landfill, compaction, Proctor compaction test, hammer with spikes, coefficient of destruction

624.131.53:628.472.3(043.3)

M70

M70

Отворени приступ

Creative Commons – Attribution-Share Alike 4.0 International

.pdf